Winnende start-up Gryn zet AI in voor duurzaamheidsbeleid

Veel bedrijven zijn druk bezig met het berekenen of opvragen van CO₂-emissies. De volgende stappen zijn het verwerken van al die data in een CSRD-compliant duurzaamheidsverslag en het formuleren van een strategie om de emissies te reduceren. Voor die laatste twee stappen biedt het AI-platform van Gryn de nodige ondersteuning. Tijdens Webinar Wednesday legt deze winnaar van de European Supply Chain Start-up Contest uit hoe het platform werkt. Oliver Ritzmann: ‘Al die wetgeving en standaarden vormen een jungle. Het is onmogelijk om alles te weten.’

Door Marcel te Lindert

Duurzaamheid is geen trend, maar een plicht. Dat stelt Oliver Ritzmann, oprichter en CEO van Gryn. Hij wijst op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die grote bedrijven verplicht om verantwoording af te leggen op het gebied van duurzaamheid. Beursgenoteerde bedrijven zijn als eerste aan zet en moeten volgend jaar rapporteren over 2024. In de jaren daarna komen steeds meer bedrijven aan de beurt. ‘In totaal zullen zo’n 55.000 Europese bedrijven aan de CSRD moeten voldoen’, weet Ritzmann. ‘Andere landen hebben soortgelijke verplichtingen aangekondigd. En die verplichtingen gaan nooit meer weg. Zelfs als je in de toekomst geen emissies meer veroorzaakt, moet je daarover blijven rapporteren.’

De CSRD is niet de enige wettelijke maatregel die eraan komt. Ritzmann wijst op de Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), die importeurs van onder meer staal, aluminium, cement en kunstmest verplicht om aan de grens van de EU te betalen voor de CO₂-uitstoot die bij de productie van deze goederen is ontstaan. Daarnaast valt zeevracht met ingang van dit jaar onder het emissiehandelssysteem van de EU en moeten rederijen emissierechten kopen voor elk schip dat een haven in de EU aandoet. Vanaf 2026 geldt dit ook voor wegtransport. ‘Mede door deze verplichtingen ontstaan steeds meer standaarden zoals ISO 14083 voor het berekenen van emissies die voortkomen uit transport. Die standaarden moeten ervoor zorgen dat de CO₂-data in de transportmarkt met elkaar vergelijkbaar zijn.’ 

Data en expertise nodig

Tijdens het webinar wordt duidelijk dat bedrijven twee zaken nodig hebben om aan alle verplichtingen te voldoen. Allereerst zijn dat data. ‘Zonder data geen duurzame bedrijfsvoering’, stelt Ritzmann, die zich met zijn start-up uitsluitend focust op de emissies als gevolg van transport. ‘Tenzij je eigen vrachtauto’s inzet, is transport onderdeel van scope 3. Wij richten ons op de sub-scopes 3.4 en 3.9 voor respectievelijk ingaand en uitgaand transport. Meestal ligt het aandeel van transportemissies in de totale CO₂-footprint tussen de 1 en 8 procent. Als het bedrijf wat kleiner is en de transportemissies niet boven de 1 procent uitkomen, is transport niet zo relevant. Maar zodra het aandeel boven de 3 procent uitkomt, heeft transport een serieuze impact op de footprint van de hele supply chain.’

Een andere benodigdheid is expertise in wetgeving en standaardisatie. ‘Het is een jungle. In de CSRD staat bijvoorbeeld alleen welk bedrijf vanaf welk jaar moet rapporteren, maar waar die rapportages aan moeten voldoen, staat in de ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Die verwijzen weer naar het Greenhouse Gas Protocol (GHG) en ISO 14064. Als inkoopdirecteur of duurzaamheidsspecialist in supply chain is het onmogelijk om alles te weten, zeker gezien de regelmatige updates van al die regelingen. Dan is het erg waardevol om te beschikken over een oplossing die je automatisch door deze jungle gidst zonder 2000 euro per dag voor een consultant te hoeven betalen.’

Carbon visibility

Gryn heeft een carbon visibility-platform ontwikkeld. Bedrijven kunnen dit platform gebruiken om emissiedata uit verschillende databronnen te verzamelen en te consolideren. Dat kunnen data uit primaire databronnen zoals leveranciers en transporteurs zijn, maar ook data uit secundaire databronnen zoals het eigen ERP- of TMS-systeem. ‘Veel bedrijven vragen eens per jaar emissiedata op bij hun logistiek dienstverleners, maar dat is onvoldoende om duurzaamheidsbeleid te kunnen voeren. Wij zetten artificiële intelligentie in om processen te automatiseren en rapportages op te stellen. Door het verzamelen van data te automatiseren, beschikken bedrijven doorlopend over de meest recente gegevens. Wij valideren en verrijken ze en maken de datasets geschikt voor opname in de CSRD-rapportage.’

Ritzmann benadrukt dat het platform van Gryn geen CO₂-calculatietool is. ‘Daarvoor zijn andere tools beschikbaar die dat al jaren doen. Waarom zouden wij dan nog een eigen calculatietool ontwikkelen? Dat is niet onze primaire focus. Bovendien is zo’n calculatietool op termijn niet meer zo relevant, omdat bedrijven over steeds meer primaire data zoals het werkelijke brandstofverbruik zullen beschikken. Maar als je als bedrijf nog geen calculatietool hebt, kun je via ons platform wel toegang krijgen tot tools van derden om alsnog je emissies te berekenen.’

Optimaliseren door simuleren

Het platform verschaft niet alleen inzicht in de uitstoot, maar helpt bedrijven ook met het formuleren van plannen om die uitstoot te reduceren. ‘De gemakkelijkste manier om inzicht te krijgen in de grootste emissiebronnen, is een uitdraai maken van de activiteiten waaraan het meeste geld is uitgegeven. Toen de containerprijzen tijdens de pandemie exponentieel stegen, hebben we gezien dat dit maar een heel beperkte indruk geeft. Door meer data toe te voegen, ontstaat een beter beeld. Ons platform vertelt je welke datasets je nodig hebt om meer inzicht te krijgen.’

Vervolgens kunnen bedrijven het platform van Gryn gebruiken om hun supply chain te optimaliseren. Bijvoorbeeld door te simuleren wat het effect is van een overstap op andere technologieën of brandstoffen. ‘Per route kun je doorrekenen wat de impact op de footprint is als je diesel vervangt door HVO, LNG of overstapt op elektrische trucks. Dat is afhankelijk van de route. Een rit van 1000 kilometer is nu nog onhaalbaar voor een elektrische truck. Dan is het beter om daarvoor eerst over te stappen op HVO’, verklaart Ritzmann. ‘Ook kijken wij naar mogelijkheden om het transportnetwerk te optimaliseren, bijvoorbeeld door zendingen te consolideren of routes te verkorten. Want de beste manier om de footprint te reduceren, is emissies vermijden.’

Kosten versus duurzaamheid

Gryn gaat verder. Het platform helpt om CO₂-doelstellingen te formuleren en te meten in hoeverre maatregelen daadwerkelijk bijdragen aan het realiseren van die doelstellingen. Het platform stelt bedrijven in staat om strategische keuzes te maken, legt Ritzmann uit. ‘Veel bedrijven starten met strategie en kiezen er bijvoorbeeld voor om alleen nog maar zeevracht te boeken waarvoor duurzame brandstoffen worden ingezet. Omdat de visibility daarover ontbreekt, wordt echter niet zichtbaar in rapportages wat het effect daarvan is. Bovendien kost een duurzaam vervoerde container meer dan een normale container. Hoeveel duurzame containers moet je boeken om je doelstellingen te halen? Tien, honderd of duizend? Wij helpen je om de juiste afweging tussen duurzaamheid en kosten te maken.’