Willemijn Potjer pioniert met zeewier

Zeewier is een product dat snel en gemakkelijk groeit en uiteenlopende toepassingen kent. Het opzetten van een duurzame keten voor het telen, oogsten, drogen en distribueren van zeewier is nog niet zo gemakkelijk, ervaart Willemijn Potjer van The Seaweed Company. ‘Heel veel moet nog worden ontdekt en getest. Gelukkig krijg ik veel hulp van collega’s.’

Door Marcel te Lindert 

Welke supply chain professional zou dat niet willen? De kans om van nul af aan een compleet nieuwe supply chain op te bouwen en alles in één keer goed neer te zetten? Willemijn Potjer kreeg in februari van dit jaar de kans bij The Seaweed Company. ‘We hadden niets, zelfs geen artikelnummers en masterdata. Ik weet uit mijn tijd bij Danone hoe belangrijk het is om vervuiling van masterdata te voorkomen. Ik doe nu extra mijn best geen troep in mijn Excel-bestanden te zetten. Zodat ik straks, als we een echt IT-systeem nodig hebben, dat kan vullen met perfecte masterdata’, aldus Potjer tijdens de SCM Talkshow.

Werken als supply chain lead bij The Seaweed Company is pionieren. Potjer zit vol verhalen over het oogsten van zeewier met haar voeten in de Zeeuwse klei of vanuit een Ierse boot vol stoere kerels. Of over het plan van North Sea Farmers om zeewier te kweken tussen de masten van windmolens op de Noordzee. Met onder meer Boyan Slat van The Ocean Cleanup wordt onderzocht hoe het zeewier geoogst zou kunnen worden. ‘Een mooi idee, maar wel een uitdaging. Die windmolens staan 32 kilometer uit de kust, terwijl de zeewierlijnen in Zeeland niet verder dan 100 meter in zee liggen. Die lijnen kun je nog met de hand uit het water trekken, maar dat gaat niet op volle zee. Dan moeten we echt met mechanisering aan de slag’, legt Potjer uit.

Het onkruid van de zee

Potjer was bewust op zoek naar een werkgever waarbij ze meer impact op het gebied van duurzaamheid kan maken dan met alleen het kopen van tweedehandskleding op Vinted. Bij The Seaweed Company heeft ze gevonden wat ze zocht. ‘Dit bedrijf heeft een verhaal dat klopt en gestaafd wordt door wetenschappelijk onderzoek. Wij stellen zeewier open als grondstof voor gebruik als bodemverbeteraar, in levensmiddelen of in diervoeding. Het is het onkruid van de zee: het groeit snel, gemakkelijk en overal. Met het groeien van zeewier geven we een impuls aan de biodiversiteit en halen we CO₂ uit de lucht. Het is een prachtig product.’

The Seaweed Company oogst zeewier in Nederland, Ierland, Groenland, Marokko en India. Na het drogen en versnipperen, kan het zeewier worden gebruikt als voedingsstof die varkens een gezondere spijsvertering verschaft en koeien minder methaan laat uitstoten. Het kan ook worden ingezet als vleesvervanger in bijvoorbeeld hamburgers. ‘De meeste impact heeft het gebruik als bodemverbeteraar in de landbouw. Zeewier is een biostimulant, waardoor de bodem niet uitgeput raakt, meer vocht vasthoudt en planten beter laat groeien. Dat is verreweg de grootste markt. We hebben in Europa enorm veel grond die echt uitgeput is.’

Volledige keten in eigen handen

Om zoveel mogelijk impact te maken, heeft The Seaweed Company als een van de weinige zeewierleveranciers de volledige keten in eigen handen. ‘We halen het zeewier naar Nederland, drogen het hier en maken er mengsels van. Met Boerderij Zeewaar beschikken we over de eerste Nederlandse zeewierboerderij. We runnen die boerderij samen, ook om zelf te ervaren hoe die hele keten van begin tot eind functioneert. Dat betekent dat we in de ochtend met een bootje de Oosterschelde opgaan om tussen de zeehonden zelf zeewier te oogsten.’

Het telen en oogsten van zeewier is een onontgonnen terrein. Waar groeit zeewier precies? Hoe moet je zeewier zaaien? En hoe moet je het oogsten? ‘Heel veel moet nog worden ontdekt en getest. Neem ook het oogsten van zeewier. Het product bestaat voor 90 procent uit water en is dus loeizwaar. Eerst gebeurt dat oogsten met de hand, de volgende keer met een kleine machine. En neem het drogen van zeewier. In India en Marokko schijnt de zon volop, maar dat is anders in Ierland. Laat je het zeewier dan in de wind drogen? Of gebruik je een droogmachine? Zo ontstaan steeds meer oplossingen.’

Zakken met 20, 22 of 23 kilogram

Van een professioneel georganiseerde supply chain zoals bij Danone is nog geen sprake. ‘Bij Danone hoefde ik maar op een knop te drukken om keurig verpakte, op pallets gestapelde producten te krijgen. Nu krijg ik de ene keer van onze boeren een zak met 20 kilogram zeewier en de andere keer met 22 of 23 kilogram. Dat is niet zo handig als we straks de verwerking willen mechaniseren en automatiseren. Inmiddels snappen de boeren dat en krijgen we zakken met daarin exact 20 kilogram.’

Hoe goed de supply chain functioneert, weet Potjer nog niet precies. ‘We hebben nog niet genoeg orders gehad om te kunnen ervaren hoe goed de aanvoerketen werkt. Bij Danone wist ik precies welk product gemakkelijk geleverd kan worden en welk product lastig te verkrijgen is. Hoe dat met zeewier is, weet ik niet. Het lijkt alsof we genoeg aanbod hebben. De zeewierboeren willen ook graag met ons werken. Maar de praktijk moet uitwijzen of het daadwerkelijk zo is.’

Hulp van collega’s

Eén van de aandachtspunten van Potjer is tracking en tracing. Consumenten stellen steeds hogere eisen aan transparantie in de keten. In sommige winkels is het al mogelijk om exact te zien van welk varken uit welke stal een hamlap afkomstig is. ‘Ook onze keten moet volledig transparant zijn. Als iemand een zeewierburger eet, moet hij kunnen zien uit welke baai in Groenland het zeewier afkomstig is en dat we niet meer hebben geoogst dan verantwoord is.’

Bij veel vraagstukken maakt Potjer dankbaar gebruik van haar netwerk. ‘Onlangs zat ik nog om tafel met Frans Pannekoek, de voormalige COO van Tony’s Chocolonely. Aan hem heb ik gevraagd wat er klaar moet staan om straks op volle toeren te kunnen draaien. Wanneer moet de hele dataketen op orde zijn en wanneer moeten we een systeem inzetten voor besturing van de supply chain? Neem voorraadbeheer als voorbeeld: niets van alles wat ik op dat punt uit boeken of bij Danone heb geleerd, kan ik binnen dit bedrijf toepassen. Gelukkig krijg ik veel hulp van collega’s. Ik denk dat we dat in deze tijd juist nodig hebben: collega’s waarmee we kennis en ervaring kunnen delen. Ik geloof heel erg in transparantie.’

Deze uitzending gemist? Bekijk hem hier terug >>