Supply Chain Theater Online: ‘Minder risico’s managen, meer ondernemen’

De huidige onrust in veel sectoren biedt niet alleen bedreigingen, maar ook veel kansen. Wie die kansen wil verzilveren, zal nieuwe trends moeten omarmen en nieuwe businessmodellen moeten ontwikkelen. Als supply chain moeten we daaraan richting geven, maar hoe doen we dat? Het Supply Chain Theater Online, een initiatief van Supply Chain Magazine en BLMC, gaf antwoord.

Door Marcel te Lindert 

Iedereen in supply chain ziet ze regelmatig voorbijkomen: de overzichten met trends zoals blockchain, machine learning, 3D-printing en Internet of Things. Wat die overzichten niet duidelijk maken, is welke trends wel of niet interessant zijn voor jouw bedrijf en jouw supply chain. Daarom heeft Supply Chain Magazine een eigen Trend Compass ontwikkeld. Het achterliggende idee is dat de bedrijfsstrategie bepaalt wat de innnovatiedrijfveren zijn. En die innovatiedrijfveren geven antwoord op de vraag welke trends relevant zijn.

‘Bedrijven als Apple en Rituals willen productleider zijn en streven naar maximale winst per product. Action en Amazon daarentegen zijn uitsluitend gericht op operational excellence en de laagst mogelijke totale kosten per stock keeping unit. Action had tot voor kort niet eens een webshop. Inmiddels kun je wel online bestellen, maar moet je de bestelling zelf ophalen. Daarnaast hebben we bedrijven als Cisco en De Bijenkorf, die goed naar de klant luisteren om vervolgens een oplossing op maat te leveren’, vertelt chief trendwatcher Martijn Lofvers van Supply Chain Magazine.

Robotic process automation

Lofvers geeft in het Supply Chain Theater Online uitleg over het Trend Compass. Hij legt uit waarom een trend als robotic process automation (RPA) vooral interessant is voor bedrijven die binnen hun sector een kostenleider willen zijn. ‘RPA wordt door bedrijven als FrieslandCampina en Heineken al jaren gebruikt om administratieve processen te automatiseren. De producten worden daar niet beter van en ook de klanten merken daar niets van. Blockchain is onder meer interessant voor exclusieve producten zoals dure flessen whisky; via de tag op de fles kan worden vastgesteld wie de eigenaar is. Of denk aan BMW, dat 3D-printers gebruikt om op locatie onderdelen te printen voor klanten. Dat is pas service.’

Aan het eind van zijn presentatie haalt Lofvers een quote aan van Lewis Carroll, auteur van Alice in Wonderland: If you don’t know where you’re going, any road can take you there. Als bedrijven met trends aan de slag gaan zonder rekening te houden met de koers die het bedrijf inslaat, is dat tot mislukken gedoemd. ‘Gebruik dus het Trend Compass om de juiste strategische route te kiezen.’

Meer ondernemerschap

Veel trends leiden tot nieuwe businessmodellen, zoals online platformen. Het voorbeeld is Bol.com, dat ooit begon als conventionele webwinkel maar het liefst alleen nog maar vraag en aanbod bij elkaar brengt zonder zelf nog goederen te hoeven inkopen. Een ander voorbeeld betreft servitization of product-as-a-service: steeds meer bedrijven verkopen net als de fabrikanten van kopieermachines geen producten meer maar diensten. ‘Behalve de commerciële en financiële functie is voor het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen nóg een functie nodig: de supply chain. We mogen ons zelf daar niet buiten houden. Voor je het weet wordt er óver ons geregeerd en zijn we alleen nog maar goed voor de uitvoering. Met alle problemen van dien’, zegt Jack van der Veen, hoogleraar Supply Chain Management aan Nyenrode Business Universiteit.

Van der Veen constateert dat we als supply chain nog te vaak afwezig zijn op het moment dat nieuwe businessmodellen worden geformuleerd. ‘We moeten als supply chain uit een ander vaatje tappen, meer ondernemerschap tonen. Vaak zijn we risicomijdend. Dat is goed als het gaat om de uitvoering, maar niet als we aan de slag willen met nieuwe, innovatieve businessmodellen. De enige vraag die dan belangrijk is, gaat over de echte behoefte van onze klanten. Hoe kunnen we die zo goed mogelijk invullen? We moeten niet bij voorbaat zeggen dat dat onmogelijk is, maar meedenken over hoe het dan wél kan. Dat vraagt om een positieve grondhouding.’

Levertijd van drie jaar

Fietsenfabrikant Van Raam is bij uitstek het voorbeeld van een bedrijf dat focust op de klantrelatie. Het Achterhoekse bedrijf bouwt speciale fietsen voor iedereen die niet op een normale manier kan fietsen. ‘Wij willen deze mensen helpen om de wereld te kunnen zien. Iedereen moet kunnen fietsen’, stelt Anjo Lubbers (foto, rechts), die zich binnen Van Raam bezighoudt met procesverbetering. In gesprek met Jan Kraaijeveld (links) van Slimstock vertelt hij in het Supply Chain Theater Online dat de strategie aanslaat. De omzet groeit exponentieel. ‘In 2019 zijn we verhuisd naar een nieuw pand in de veronderstelling daar jaren vooruit te kunnen, maar een jaar later zat alles alweer vol.’

Van Raam heeft begin dit jaar een nieuwe assemblagehal geopend in Polen. Dat roept nieuwe vragen op: welke onderdelen moeten waar op voorraad liggen, in Polen of in de Achterhoek? De snel oplopende levertijden maken het vraagstuk extra complex. ‘Voor sommige componenten gaat de levertijd richting drie jaar. We moeten dus verder vooruit leren kijken. Daarnaast proberen we innovatief te zijn en leveranciers in de regio te vinden. Het is pakken wat je pakken kunt. En soms moeten we noodgedwongen toch weer zelf onderdelen maken. Alles om tekorten te voorkomen.’

Kracht van data

Om meer grip te krijgen op de supply chain, investeert Van Raam in tools als Slim4. Daarnaast wordt gewerkt aan een S&OP-proces. Belangrijk aandachtspunt van Lubbers betreft de data in alle systemen. ‘Wij willen zelf die data beheren en combineren, zodat we maximaal gebruik kunnen maken van de kracht ervan. Op basis van data kunnen we 80 procent van de problemen automatisch oplossen. Alleen voor de overige 20 procent hebben we dan nog mensen nodig.’