Productie voedingsindustrie daalt voor derde jaar op rij

De voedingsindustrie krijgt in 2024 voor het derde jaar op rij te maken met een productiekrimp. Dit jaar is die krimp volgens ING 1 procent. Een raming van begin dit jaar wordt daarmee wat naar beneden bijgesteld, vooral als gevolg van het extreem natte voorjaar. Een lichtpuntje is dat het (voorlopige) cijfer van juni voor het eerst in veertien maanden weer groei laat zien.

In de eerste helft van 2024 hinderde de druk op het aanbod van grondstoffen een aantal subsectoren, meldt ING. Zo werden er van januari tot en met juni 5 procent minder aardappels verwerkt en hebben conservenfabrikanten moeite om aan voldoende kwalitatief goede groenten te komen vanwege het uitzonderlijk natte voorjaar. Verder lag de melkaanvoer in de zuivelindustrie ruim 1,5 procent lager dan een jaar eerder.

Binnen de vleesverwerkende industrie is het beeld wisselend met enerzijds een toename van het aantal geslachte runderen en varkens maar anderzijds een daling van het aantal geslachte vleeskuikens. In de cacaoverwerking houdt de productie vooralsnog goed stand ondanks de extreme prijsstijgingen. In de eerste helft van 2024 zijn er in Nederland zelfs meer cacaobonen geïmporteerd en verwerkt dan een jaar eerder.

Hausse van prijsverhogingen ten einde

De grote hausse van prijsverhogingen in de voedingsindustrie is volgens de bank duidelijk ten einde. Vergeleken met anderhalf tot twee jaar terug geven veel minder producenten aan dat ze van plan zijn hun prijzen te verhogen. Aan de kostenkant hebben voedingsproducenten enerzijds te maken met lagere marktprijzen voor agrarische grondstoffen en energie en anderzijds de hogere loonkosten.

Doordat consumenten hun voedseluitgaven de afgelopen jaren versoberden, daalde de vraag naar meer margerijke producten en liepen bij veel bedrijven de verkoopvolumes terug. Daarnaast worstelen zeker de kleinere voedingsfabrikanten met het volledig doorberekenen van hun gestegen kosten aan afnemers. Beide ontwikkelingen komen de winstgevendheid niet ten goede.

Belemmeringen bij vinden van personeel

In een CBS-enquête gaf ruim 60 procent van de bedrijven in de voedings- en drankenindustrie recent ook aan dat ze belemmeringen ervaren bij het invullen van hun personeelsbehoefte. Voor ruim een kwart is het personeelstekort de voornaamste zorg. Wat verder opvalt is dat financiële beperkingen, zoals een gebrek aan liquide middelen of hogere kosten van financiering, steeds vaker worden genoemd.

Stijging loonkosten stimulans voor robotisering

De stijging van de lonen zet zich ook in de voedingsindustrie nog door. Hogere loonkosten maken volgens ING automatisering en robotisering in met name de productie en logistiek aantrekkelijker. Uit recente cijfers blijkt dat er inmiddels ruim 4000 robots worden ingezet in de Nederlandse voedingsindustrie. Nederlandse voedingsproducenten behoren daarmee binnen Europa tot de koplopers wat betreft de inzet van robots.