Peter van Uhm geeft lesje logistiek leiderschap

‘Maak verbinding met je medewerkers, want van hen moet het komen. De grootste bottleneck voor innovatie zijn managers waar niemand tegenin durft te gaan.’ Dat stelde Peter van Uhm, oud-Commandant der Strijdkrachten, tijdens het Innovation & Experience Event (INEX) op 28 september. De derde editie van het door interim- en consultancybureau UC Group georganiseerde event vond plaats in congresgebouw The Rise in Tilburg en had als thema logistieke innovatie. Van Uhm had als keynote-spreker een paar indringende tips voor de managers in de zaal. 

Door Harm Beerens

Ruim 75 logistiek managers zitten op het puntje van hun stoel als Peter van Uhm (foto) aan zijn keynote begint. Een Powerpoint gebruikt hij niet, de verhalen en anekdotes uit zijn tijd als hoogste militair komen als vanzelf naar boven. Ook dat ene bizarre, onbevattelijke verhaal over zijn zoon, die in Afghanistan door een bermbom om het leven kwam, gaat hij niet uit de weg. Toehoorders kunnen hun tranen nauwelijks bedwingen als hij erover vertelt, maar Van Uhm zelf blijft koel en ogenschijnlijk onaangedaan.

Stel de waarom-vraag

Het INEX-congres begon eerder die dag met een flitsend optreden van Fountainheads. Het cabaret/trendwatchduo reflecteerde op de grote innovaties van deze tijd, zoals elektrisch rijden (Tesla!), blockchain en vegetarisch vlees. ‘Over de meest succesvolle vernieuwingen wordt in het begin vaak lacherig gedaan, omdat mensen nog vastzitten in hun oude standpunt’, zegt één van de twee. De ander vult aan: ‘Om innovaties die voor jouw bedrijf belangrijk zijn tijdig te herkennen, is het zaak je standpunt te laten ”bewegen”. Maar wel altijd met één belangrijke vraag in je achterhoofd: welk probleem los jij op voor je klant? Is Picnic een online supermarkt of een technologiebedrijf met oplossingen voor de last mile? Als je meer vanuit die why-vraag naar je bedrijf kijkt, maak je andere keuzes en begrijp je waarom Picnic ook retourpakketjes van DHL aanneemt.’

Er is maar één zekerheid

Maar terug naar Van Uhm. Die is gevraagd zijn ervaringen met logistieke innovatie te delen en adviezen te geven over leiderschap. Hij schetst de complexiteit: ‘Als je ergens goed in wilt zijn, moet je continu verbeteren. Maar dat betekent ook dat je continu moet veranderen – en veranderen vinden mensen van nature niet leuk. Mensen willen zekerheid, terwijl je ze als leidinggevende maar één zekerheid kunt bieden, namelijk dat de onzekerheid in de toekomst alleen maar groter wordt.’ Hij refereert hierbij aan maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook in gevechtssituaties heb je met grote onzekerheid te maken en moet je met innovatieve oplossingen komen. ‘Maar’, zo verzekert hij de logistiek managers in de zaal, ‘die creatieve ideeën kun je niet topdown opleggen. Die moeten komen van de mensen in het veld en op de werkvloer. Díe hebben de kennis en de ideeën.’

Co-creatie tijdens workshops

‘De beste ideeën ontstaan tijdens co-creatie, als specialisten met een verschillende achtergrond aan één logistiek probleem werken’, stelde Pascal van Beek, managing director van UC Group eerder op de dag. ‘Dat is ook wat we tijdens dit congres laten zien.’ Een groot deel van het programma bestond uit interactieve workshops waarin telkens twee technologiepartners van UC Group nieuwe oplossingen bedachten voor de logistieke uitdagingen die de deelnemers konden inbrengen. Zo gaf bijvoorbeeld specialist in forecasting Symson een workshop samen met control tower-bedrijf Caroz. Hierin kwam naar voren dat Symson op basis van de transportdata van Caroz de werklast in magazijnen zou kunnen voorspellen. Iets wat voor bedrijven die kampen met een gebrek aan logistiek personeel heel interessant kan zijn.

Nee zeggen tegen je baas

Pandemie, energietransitie, grondstoffenschaarste; de uitdagingen zijn groot en de ontwikkelingen gaan snel. ‘Alleen bedrijven die in staat zijn zich aan te passen, zullen overleven’, stelt Van Uhm, vrij naar Charles Darwin. En dat vraagt volgens hem om verbindend leiderschap. Verbinding maken met mensen, zodat ze begrijpen waar je als organisatie naartoe wilt. Vertrouwen geven, zodat ze met out-of-the-box-oplossingen durven te komen. ‘Pas als mensen drie keer achter elkaar nee tegen hun leidinggevende durven te zeggen, weet je dat je een goede sfeer voor innovatie heb gecreëerd. De grootste bottleneck voor innovatie in het bedrijfsleven zijn topmanagers met een groot ego waar niemand tegenin durft te gaan.’

Jeeps op pantservoertuigen

Ter illustratie vertelt hij een anekdote over hoe zijn manschappen eens een ontoegankelijke vallei in Afghanistan moesten innemen. ‘Vanwege extreme regenval was dit een vrijwel onmogelijke klus, dus we móesten een list verzinnen. Ik heb me toen eerlijk uitgesproken en gezegd dat ik het ook niet wist. Op zo’n moment merk je dat er iets gebeurt in zo’n groep en komt er een stortvloed aan ideeën naar boven. Uiteindelijk zijn we met jeeps vastgebonden op pantservoertuigen door een kolkende rivier getrokken. Dit lijkt misschien absurd, maar voor dat specifieke geval was het echt een briljante oplossing waarmee we uiteindelijk ons doel hebben bereikt.’