Oorlog in Oekraïne leidt tot hogere kosten voor Nederlandse industrie

De Nederlandse industrie krijgt door de oorlog in Oekraïne waarschijnlijk te maken met hogere kosten voor olie, gas en metalen. Ook kunnen ondernemers last krijgen van economische sancties richting Rusland. Dat zegt Albert Jan Swart, sectoreconoom Industrie bij ABN-Amro in zijn commentaar op de Nevi-inkoopmanagersindex van februari. De index zelf weerspiegelt een snelle groei van de industrie, maar kostenstijgingen zitten er dus aan te komen.

De inkoopmanagersindex steeg van 60.1 in januari naar 60.6 in februari. De druk op supply chains nam verder af, waardoor veel bedrijven de productie hebben opgevoerd. De Nederlandse industrie produceert al sinds vorig jaar flink meer dan vóór de pandemie. Het aantal nieuwe orders blijft snel toenemen, zowel vanuit eigen land als vanuit andere landen. Over de hele breedte profiteren ondernemers daarvan, maar vooral producenten van investeringsgoederen als machines en van halffabricaten doen het goed.

Levertijden nemen af

Ondanks de snelle groei en de nog aanwezige verstoringen in de supply chains is het percentage bedrijven dat langere levertijden ervaart verder afgenomen. In februari meldde weliswaar nog altijd 51 procent van de respondenten langere levertijden, maar de situatie lijkt te verbeteren aangezien dit het laagste percentage is sinds januari 2021. De geleidelijke normalisering van supply chains lijkt bovendien te leiden tot minder prijsstijgingen.

De inkoopkosten stijgen nog steeds snel, maar wel in het laagste tempo sinds februari 2021. Toch nemen de afzetprijzen nog erg snel toe, vermoedelijk omdat veel ondernemingen de eerdere grote toename van de inkoopkosten met vertraging doorberekenen aan hun afnemers. De groei van de werkgelegenheid was de grootste sinds oktober, en zelfs een van de omvangrijkste ooit.

Hogere kosten

De respondenten stuurden hun antwoorden in nog voordat Rusland Oekraïne binnenviel. De Nederlandse industrie krijgt hierdoor naar verwachting te maken met hogere kosten voor olie, gas en metalen. ‘De gasprijs is al zeer hoog en kan ondanks de milde winter opnieuw pieken als de situatie verder uit de hand loopt. Veel Nederlandse fabrieken gebruiken grote hoeveelheden aardgas in hun productieproces en het is vaak niet mogelijk om op korte termijn om te schakelen naar een andere energiebron’, aldus Albert Jan Swart.

‘Hoewel sommige ondernemingen de afname van gas voor langere tijd contractueel hebben vastgelegd, kan de stijgende gasprijs wel degelijk hun winstmarge ernstig onder druk zetten naarmate de crisis langer duurt en oude contracten aflopen. Als Europa zonder gas zou komen te zitten, bijvoorbeeld komende winter, zouden grote industriële bedrijven op last vast van de overheid als eerste worden afgesloten’, stelt Swart.

Economische sancties

Sommige ondernemers kunnen volgens Swart ook last krijgen van economische sancties richting Rusland. Rusland besteedt volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek jaarlijks zo’n 5 miljard euro aan Nederlandse industriële goederen, waaronder chemicaliën, landbouwmachines en medische apparatuur. Dat is ongeveer 1,5 procent van de totale Nederlandse export van industriële goederen. Door de sancties wordt de handel nu echter bemoeilijkt.