Mierenhoop

Sinds de Covid-pandemie en de oorlog in Oekraïne, met de daaropvolgende geopolitieke spanningen, lijkt de hele wereld op de rand van chaos te balanceren. Ook de wereldwijde supply chains zijn behoorlijk uit balans vanwege de opeenvolgende opslinger- en domino-effecten. Daar komt nog eens bij dat lineaire supply chains zich moeten omvormen naar circulaire ecosystemen vanwege de noodzaak voor bedrijven om duurzamer te worden.

Omdat de wereld steeds meer doet denken aan een chaotische mierenhoop, is het misschien zinvol deze fascinerende wezens nader te bestuderen en van hen te leren. Mieren leven in kolonies van enkele duizenden tot soms wel miljoenen exemplaren en zijn in dat opzicht te vergelijken met doelgerichte bedrijven of zelfs efficiënt georganiseerde landen. Mieren zijn namelijk heel sterk in teamwerk door een duidelijke rolverdeling en goede onderlinge communicatie voor het bereiken van een gezamenlijk doel.

Naast de koningin, de vrouwelijke CEO van de mierenkolonie, zijn er onder andere nog de werksters, de soldaten en de scouts. Werksters vormen de grootste groep in de kolonie en zijn verantwoordelijk voor het verzamelen van voedsel, het verzorgen van de larven en het bouwen en onderhouden van het nest. Sommige mierensoorten hebben speciale soldaten, met grotere kaken, voor de verdediging van de kolonie. De scouts gaan op verkenning uit om voedselbronnen te lokaliseren en brengen informatie terug naar de kolonie. Mieren kennen daarnaast ook reinigers die het nest schoonhouden door afval en dode organismen te verwijderen.

Langetermijnplanning

Mieren vinden de kortste route door via feromonen geursporen achter te laten. Wanneer een mier een voedselbron vindt, wordt deze automatisch een meester en haalt hij andere gezelmieren op. Een meestermier houdt rekening met de gezel en mindert vaart als de gezel achterblijft of versnelt juist bij een kleiner wordende afstand. Hoewel mieren geen bewustzijn hebben zoals mensen, vertonen ze gedrag dat lijkt op langetermijnplanning. Zo slaan ze voedsel op in speciale kamers in het nest voor toekomstig gebruik, passen ze hun activiteiten aan veranderende seizoenen aan en beheren ze de koloniegrootte. Deze maatregelen zorgen ervoor dat de mierenkolonie overleeft en gedijt.

Goed beschouwd kunnen bedrijven dan ook best veel leren van mieren met hun efficiëntie, duidelijke rolverdeling, tweezijdige communicatie, praktische leermethodes en grote aanpassingsvermogen. En omdat de chaos in de business en de wereldwijde supply chains voorlopig nog wel zal voortduren, doen bedrijven er goed aan zich  – indachtig de mieren – slim aan de situatie aan te passen.

Martijn Lofvers, Chief Trendwatcher Supply Chain Media
martijn.lofvers@supplychainmedia.nl