Logistieke zombiebanen

‘PwC bestempelt magazijnmedewerker als zombiebaan.’ Dit kopten recent mijn journalistieke collega’s van Logistiek. Mijn zoon roept bij zo’n kop meteen ‘Clickbait!’, om aan te geven dat het doel van een dergelijke verontrustende kop vooral is veel bezoekers naar de website te trekken. Zelf had ik de bron van dit bericht ook al langs zien komen. Het leek mij daarom verstandig om het Engelstalige rapport over de Nederlandse arbeidsmarkt door adviesbureau PwC eens goed te bestuderen.

De hoofdeconoom van PwC, Jan Willem Velthuijssen, stelt dat bijna 1,6 miljoen banen in Nederland zogenaamde zombiebanen zijn. Dat zijn banen die nu nog bestaan, maar die na het wegvallen van de corona-overheidssteun en door de toenemende digitalisatie zullen verdwijnen. Nu ben ik de laatste tijd toch al niet zo’n grote fan van economen, vanwege hun achterhaalde modellen en hun gebrekkige inzichten in de overbekende opslingereffecten en afhankelijkheden in wereldwijde supply chains. En dit ‘gedetailleerde’ onderzoek van PwC bevestigt weer eens mijn indruk van deze in Excel excellerende cijfergoochelaars.

Gemakzuchtig spreadsheet-denken

Allereerst berekent PwC die 1,6 miljoen verdwijnende zombiebanen over een periode van vier jaar. Waarom voor dat tijdsbestek is gekozen, is totaal onduidelijk. En om zo maar het aantal zombiebanen gelijkelijk per jaar te laten verdwijnen, getuigt voor mij weer eens van gemakzuchtig spreadsheet-denken. Op de middellange termijn verdwijnen volgens PwC van dit totaal maar liefst 244.000 logistieke banen in de categorie ‘loaders, unloaders and shelf fillers’, vrij vertaald: orderverzamelaars en vakkenvullers in de winkels.

Daarnaast identificeert PwC zogenaamde ‘engelbanen’, veelgevraagd maar weinig in trek bij werkzoekenden. Tijdens de coronacrisis waren dit er maar liefst 101.000 in de categorie transportplanners en logistiek medewerkers. PwC rekent deze jobs echter niet tot de engelbanen op de middellange termijn, maar die van productieleiders en -managers wel. Een uitleg hiervoor blijft vreemd genoeg achterwege.

Onbetrouwbare masterdata

Het lezen van de kleine lettertjes in het rapport gaf mij een logische verklaring voor dit onzinnige gegoochel met cijfers door een hoofdeconoom. PwC blijkt deze hele rekenexercitie te baseren op aantallen vacatures en werklozen volgens het UWV. Het rekenen met deze onbetrouwbare en onbruikbare masterdata levert natuurlijk geen zinnige inzichten op, alleen maar ongeruste of sensatiebeluste lezers. Volgens mij zijn logistieke functies ook in de nabije toekomst springlevend, ondanks of juist door de toenemende digitalisering.

Martijn Lofvers, Chief Trendwatcher Supply Chain Media
martijn.lofvers@supplychainmedia.nl