Leveringsproblemen voor bijna één op de vijf productiebedrijven

Lange levertijden en schaarste aan materialen zitten de Nederlandse industrie steeds meer in de weg. De schaarste leidt momenteel bij één op de vijf bedrijven tot productiebelemmeringen. Bekend is het tekort aan chips, maar ook de beschikbaarheid van andere elektronicacomponenten, plastics en bepaalde staalsoorten staat inmiddels onder druk. Dat blijkt uit ‘Vooruitzicht Industrie’ van ING Economisch Bureau.

Het herstel van de Nederlandse zet industrie door. Na een productiekrimp van 4,3 procent in 2020, groeit de sector dit jaar met 4 procent. Belangrijke afzetmarkten laten overal ter wereld een sterk economisch herstel zien, vooral door een toenemende vaccinatiegraad en stimulerende overheidsmaatregelen. Helaas nemen met de orders ook de leveringsproblemen toe. Terwijl de schaarste begin 2020 nog 5 procent van de bedrijven dwars zat, leidt het nu al bij 18 procent tot productiebelemmeringen. In combinatie met een hogere olie- en gasprijs veroorzaakt dit flink hogere kosten. Gevolg is dat de winstmarges onder druk te staan.

Grotere onzekerheid over herstel

Verwacht wordt dat de productie in de tweede helft van het jaar weer boven het niveau van eind 2019 uitkomt. Daarvoor is voldoende voorraad van materialen en onderdelen wel een vereiste. De langdurige leveringsproblemen worden veroorzaakt door het wereldwijde economische herstel na de coronapandemie. Gedurende de lockdowns nam de vraag naar laptops, tablets en telefoons al flink toe. Ook fitnessproducten, fietsen en bijvoorbeeld (spel)computers en televisies waren haast niet aan te slepen. Hamstergedrag zorgde voor verdere ordergroei, net als de behoefte aan structureel hogere buffervoorraden. Ook was er sprake van containerschaarste en overbelaste havens, nog eens verergerd door de blokkade van het Suezkanaal.

Oplopende levertijden

Ondanks de logistieke problemen slagen producenten er in de meeste gevallen nog altijd goed in extra werkvoorraden op te bouwen. Dat wil alleen niet zeggen dat er onbelemmerd geproduceerd kan worden. Een tekort aan enkele kritische materialen of componenten kan hele productielijnen tot stilstand brengen. Industriebedrijven teren al geruime tijd in op hun voorraden gereed product om aan de vraag te kunnen voldoen. En sinds eind vorig jaar neemt de hoeveelheid nog op te starten werk en de onder handen zijnde productie doorlopend toe. De sterk oplopende levertijden remmen de productiegroei zo steeds meer af.

Chiptekorten temperen groei

Vooral de chiptekorten zijn zorgwekkend. In de auto-industrie vallen tot nu toe de hardste klappen. VDL Nedcar heeft al productiestops doorgevoerd en Nederlandse fabrieken van truckfabrikanten als DAF en Scania houden de productie met moeite op peil. Maar ook Philips kondigde aan de productie van AED’s noodgedwongen tijdelijk te beperken. Internationaal zien diverse grote techspelers zich genoodzaakt leveringen uit te stellen. Een flinke uitbreiding van de productiecapaciteit van chips neemt jaren in beslag, terwijl de vraag door digitalisering en elektrificatie blijft toenemen. Daardoor laat een echte einde aan de tekorten zeker tot ver in 2022 op zich wachten, zegt ING Economisch Bureau.