Kartelvrijstelling containervaart ter discussie

De kartelvrijstelling in de containervaart staat ter discussie. Onder de klanten van logistiek dienstverleners klinkt al geruime tijd kritiek op de vrijstelling, omdat die in hun ogen de markt juist verstoort. Dat zorgt ervoor dat zij recordbedragen aan containervervoer moeten betalen, terwijl de service juist te wensen overlaat. De Europese Commissie gaat de zogeheten ‘Consortia Block Exemption Regulation’ nu opnieuw bekijken.

De containervaart heeft flink geprofiteerd van de coronacrisis. De winsten van grote rederijen als Maersk, MSC en CMA CGM waren nog nooit zo hoog als de afgelopen paar jaar. Volgens het Britse onderzoeksbureau Drewry behaalden de rederijen in 2021 gezamenlijk een operationele winst (ebit) van 190 miljard dollar; voor dit jaar wordt zelfs gerekend met een bedrag van 270 miljard dollar, meldt het FD.

Tarieven verzevenvoudigd

Klanten van logistiek dienstverleners klagen over de tariefstijgingen waarmee zij zich geconfronteerd zien. Die zijn in sommige gevallen zelfs verzevenvoudigd. Daar komt bij dat de betrouwbaarheid van de rederijen te wensen overlaat. Slechts een derde van de containerschepen arriveert op tijd in de haven. Bovendien is het vanwege capaciteitsproblemen ook nog eens moeilijk een plek aan boord te bemachtigen, met alle gevolgen voor de supply chain van dien.

Ander punt van kritiek is dat een aantal containerrederijen de recordwinsten is gaan gebruiken voor overnames in de keten. Maersk kocht bijvoorbeeld diverse logistieke bedrijven, onder meer in de luchtvracht. Bij klanten groeit daardoor de vrees in de toekomst nog afhankelijker te worden van de rederijen. Voor hen reden aan te dringen op onderzoek naar de toegevoegde waarde van de kartelvrijstelling.

Die vrijstelling maakt het mogelijk dat containerrederijen – onder voorwaarden – allianties mogen vormen en scheepsruimte mogen delen. De gedachte hierachter was dat het containervervoer er efficiënter en goedkoper door zou worden. Klanten van logistiek dienstverleners zien in de huidige torenhoge prijzen en de megawinsten van de rederijen echter bewijs dat de kartelvrijstelling overbodig is en de markt juist zou verstoren.

Verlenging kartelvrijstelling

De huidige regeling voor de kartelvrijstelling van de containervaart loopt in 2024 af. Alle betrokken partijen – rederijen, klanten van logistiek dienstverleners, expediteurs en exploitanten van havens en terminals – kunnen nog tot 3 oktober hun mening over verlenging van de regeling kenbaar maken aan de Europese Commissie. Die wil haar bevindingen eind dit jaar openbaar maken.