Industrie verlaagt productie vanwege zwakke vraag

De Nederlandse industrie verlaagt momenteel de productie. Waar ze in het tweede kwartaal nog tekenen van herstel vertoonde, lijkt het derde kwartaal beduidend moeilijker te worden. De Nevi Inkoopmanagersindex over augustus daalde van 49.2 naar 47.7, de laagste score sinds december vorig jaar. Dat meldt Albert Jan Swart, sectoreconoom Industrie bij ABN-Amro.

Nadat in juli het aantal nieuwe exportorders al flink was gedaald, nam in augustus vooral ook de binnenlandse vraag af. ‘De malaise in de industrie lijkt zich te verbreden’, constateert Swart. ‘Industriële ondernemers verlaagden de productie, kochten minder grondstoffen en halffabricaten in en besloten in sommige gevallen geen vacatures te plaatsen om vertrekkend personeel te vervangen.’

Eerder bleek al uit de voorlopige inkoopmanagersindexen over de eurozone dat de industrie het moeilijk heeft, met name in Duitsland. Voor de Nederlandse industrie vormen onze oosterburen de belangrijkste exportmarkt. Meerdere industriële branches hebben het moeilijk in Duitsland, zoals de chemie, de staalindustrie, de auto-industrie en de machine-industrie. Nederlandse fabrikanten leveren veel halffabricaten, componenten en machines aan juist deze branches.

Hoge energiekosten

De malaise in de industrie kent verschillende oorzaken. Zo kampen energie-intensieve branches zoals de chemie en de staalindustrie nog steeds met relatief hoge energiekosten. De gasprijs in Europa is nog altijd veel hoger dan voor de energiecrisis, die ontstond doordat Rusland sinds 2021 minder gas levert aan Europa. Europa moet nu LNG kopen op de mondiale markt, wat leidt tot hogere kosten en daardoor de energie-intensieve industrie mondiaal minder concurrerend maakt.

Ook kampt de staalindustrie volgens Swart met lage staalprijzen door overcapaciteit in China. Daar heeft het barsten van de vastgoedbubbel geleid tot een sterke daling van de vraag naar bouwmaterialen – waaronder staal – waardoor de Chinese staalindustrie actiever wordt op de mondiale markt. Swart: ‘De Europese Commissie is een onderzoek gestart naar mogelijke dumpingpraktijken en zou invoerheffingen kunnen opleggen.’

Hoge rente

Een andere oorzaak voor de huidige malaise is de hoge rente. Die leidt tot hogere financieringskosten voor bedrijven, wat een lagere vraag naar investeringsgoederen – zoals machines – tot gevolg heeft. Ook de vraag naar bouwmaterialen is lager, omdat de hoge rente de financiering van nieuwbouwprojecten duurder maakt. Het zorgt voor een tragere economische groei. En omdat ook in de Verenigde Staten de groei langzamer gaat, drukt dit vermoedelijk de vraag naar Europese exportproducten.

Op de kapitaalmarkt is de lange rente gelukkig al met zo’n 0,2 procentpunt gedaald ten opzichte van juli. ‘Het wachten is op de volgende rentevergadering van de Europese Centrale Bank (ECB), die gepland staat op 12 september. Hopelijk zal de ECB deze maand, in navolging van de Amerikaanse Fed, de beleidsrentes verlagen. Dit zou kunnen leiden tot lagere rentetarieven op de kapitaalmarkt en de vraag naar industriële goederen stimuleren’, aldus Swart.