Iedere S&OP-leverancier heeft zo zijn eigen focus op supply chain

Leveranciers van S&OP-software tonen een grote volwassenheid in algemene planningsfunctionaliteit, maar verschillen sterk in hun aanpak van branchespecifieke issues. Dat was één van de conclusies die bezoekers trokken na deelname aan de tweede S&OP Demo Day dit jaar. Deze keer lag de focus op productiebedrijven en lieten vijf softwareleveranciers – Icron, Relex, iPlan, Remira en Diskover – zien wat ze voor die sector zoal te bieden hebben.

Door Harm Beerens

Bij de start van het evenement verzamelen de deelnemers zich in het Park Plaza Amsterdam Airport-hotel en krijgen van dagvoorzitter Martijn Lofvers (foto) nog een praktisch advies mee. ‘Kijk bij het selecteren van een S&OP-softwareleverancier niet alleen naar de functionaliteit, maar ga ook na of de leverancier specifieke ervaring heeft in jouw sector.’ Dit blijkt een zeer relevante tip, want er zit op dat vlak aardig wat verschil tussen de leveranciers.

Eén van de deelnemers is Bart Dierickx, head of E2E supply chain transformation bij DS Smith, een internationaal kartonverpakkingsbedrijf met een netwerk aan productievestigingen. ‘De complexiteit voor ons is gerelateerd aan het grote aantal eenheden waar we papier of verpakking produceren. Dat papier maken we voor onszelf, om verpakking van te maken, en verkopen we aan externe klanten. We maken echter niet alle papiersoorten die we nodig hebben zelf, dus we kopen ook in’, vertelt Dierickx.

Voor het aansturen van al die interne en externe goederenstromen heeft het verpakkingsbedrijf een IBP-proces. ‘Hiervoor gebruiken we vaak tools die we hebben overgeërfd van de bedrijven die DS Smith door de jaren heen heeft overgenomen. We zoeken nu een nieuwe S&OP-suite waarin alle onderdelen die onze papierstroomplanning naar een hoger prestatieniveau kunnen brengen integraal zijn ondergebracht.’

Mooi reflectiemoment

‘Ik ben erg benieuwd naar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van AI binnen S&OP’, laat director supply chain planning Peter van Weeghel van chemieproducent Quaker Houghton weten. ‘Wij zijn twee jaar geleden met S&OP gestart en we werken met een softwaresysteem dat voornamelijk op heuristische modellen is gestoeld. Deze middag is voor mij een mooi reflectiemoment. Waar beweegt de markt zich naartoe? Hebben we nog steeds de juiste tools? Het zijn sowieso interessante partijen die hier staan. Niet de bekende grote namen uit het Magic Quadrant van Gartner, maar de aanbieders uit het segment daar net onder. Ik heb het gevoel dat die zich wat meer op specifieke branches richten en daar heel innovatieve oplossingen voor hebben.’

Een voorbeeld van zo’n branchegerichte S&OP-speler is het Britse iPlan. ‘We bestaan al 25 jaar en richten ons al die tijd al op de procesindustrie. Dus we kennen deze sector als geen ander’, stelt Jack Cheesbrough aan het begin van zijn demo. Typische klanten van iPlan zijn bedrijven in de papier- en verpakkingsindustrie en bijvoorbeeld bottelarijen. ‘Dit zijn meestal bedrijven met lage marges die in hun S&OP onder andere sturen op fluctuaties in grondstof- en energieprijzen’, vervolgt Cheesbrough. ‘Wij ondersteunen ze daarbij op alle planningsniveaus, variërend van IBP en supply chain design tot aan order promising en het real-time herplannen van de productielijnen.’

Divergente processen

Waar de planningssoftware van iPlan met name geschikt is voor batchgewijze, divergente productieprocessen, is die van het Duitse Diskover meer toegesneden op discrete productie. Op bedrijven met een complexe bill of materials bijvoorbeeld, waar ingangsmaterialen en componenten samenkomen om uiteindelijk één eindproduct te vormen.

‘We hebben in onze thuismarkt veel machinebouwers als klant en zijn daar een stuk bekender dan hier in Nederland’, vertelt Dirk Ungerechts van Diskover. Het bedrijf uit Aken is van oudsher een supply chain consultancybureau, maar om klanten ook software te bieden heeft het vijftien jaar geleden zusterbedrijf SCT opgericht. Dit biedt inmiddels een volwaardige APS-suite, ‘maar wel één die snel is te implementeren’, verzekert Ungerechts. ‘Vaak kunnen we bij klanten al binnen twee dagen een planning draaien.’

Alle vijf leveranciers hebben hun demo’s opgebouwd conform de stappen van een S&OP-proces: forecasting, scenarioplanning, demand planning en de vertaalslag naar productie en inkoop. Wat S&OP-software voor productiebedrijven daarnaast moet bevatten, zijn slimme planningsalgoritmes waarmee bijvoorbeeld fabrieken en productielijnen optimaal worden benut.

Tijdens de demo van Icron wordt dat heel mooi duidelijk gemaakt aan de hand van een heat map. Per maand en per productielijn zie je aan de hand van kleurtjes wat de benuttingsgraad is. Melis Teksan (foto) van Icron: ‘Als je erop klikt zie je wat er voor die periode staat gepland en kun je bijvoorbeeld simuleren wat er gebeurt als de vraag nog hoger wordt. Je kunt dan alvast een afweging maken welke klanten je wel en welke je niet gaat beleveren. Of je kunt overwegen om in die periode alvast overwerk in te plannen.’

Wortels in retail en distributie

Waar iPlan en Diskover in productie-omgevingen zijn geworteld, daar zitten Remira en Relex van oudsher meer bij retailers en distribuerende bedrijven. ‘Wij bieden onder andere oplossingen voor omnichannel commerce en zitten zelfs bij logistiek dienstverleners’, meldt Uneco de Meester van Remira. ‘Door de overname van plannings- en S&OP-specialist Outperform in 2021 zijn we ons ook meer op productiebedrijven gaan richten, en dan met name in de hoek van food & beverage.’

Het Finse Relex heeft een soortgelijke ontwikkeling doorgemaakt. Het bediende voorheen voornamelijk klanten in de retail, waaronder Coop, Lidl en Rewe, maar door de overname van het Zweedse Optimity werd het vizier ook op bedrijven meer stroomopwaarts in de keten gericht. Robin Tunderman van Relex: ‘Door de toevoeging van Optimity aan ons bestaande productportfolio kunnen we nu ook aan toeleveranciers van consumer packaged goods een complete end-to-end supply chain oplossing bieden.’

Tijdens de S&OP-demo’s van Relex en Remira blijkt waarin ze verschillen van hun hardcore productie-concullega’s. Er ligt veel meer nadruk op distributie en het aansturen van voorraden in distributiecentra. Tunderman van Relex: ‘Wij zijn gewend op consumentenniveau de vraag te forecasten en kunnen hier met behulp van AI onder andere de impact van de weersverwachtingen in meenemen. Ook maken we inzichtelijk wat de impact is van servicelevels op de voorraad of hoe je met promoties je demand in de gewenste richting kunt sturen.’ Het zijn typische retailfunctionaliteiten die Relex nu als onderdeel van een totaalpakket ook aan food & beverage-bedrijven aanbiedt.

Eigen invalshoek

Peter van Weeghel van Quaker Houghton laat tijdens de pauze weten dat hij al een hoop heeft opgestoken. ‘De basisfunctionaliteit voor S&OP bieden ze allemaal, daarin is iedereen behoorlijk volwassen, maar iedere leverancier kiest daarnaast zijn eigen invalshoek. Ik zag in iedere demo wel iets dat voor ons interessant kan zijn. Zo was het verhaal van Relex erg herkenbaar, ook al was het meer op food & beverage gericht. Het ging over batchgewijs produceren, over verpakkingsprocessen, over beperkte houdbaarheid van grondstoffen; dat zijn allemaal zaken die bij ons als specialty chemiebedrijf net zo goed aan de orde zijn. Bij Icron vond ik de optimalisatie-algoritmen heel sterk en wat me aansprak in de tool van Diskover was het plannen van halffabricaten en componenten. Ook dat speelt bij ons.’

Branchefocus in S&OP-selectie

Wat maakt een S&OP-tool dan eigenlijk branchespecifiek en hoe zwaar moet dat meewegen in een selectieproces? Daarover werd na afloop van de bijeenkomst nog even nagepraat. ‘Wij richten ons niet op één specifieke sector maar op een brede groep bedrijven’, vertelt Melis Teksan van Icron. Het bedrijf heeft klanten in de chemie, de hightech, food, automotive en alles wat daartussen zit. ‘Als ik kijk waar het verschil zit qua implementatie, is dat onder andere in de planningsalgoritmen die we per bedrijf inzetten. Afhankelijke van het type productieproces heb je andere optimalisatieregels.’

Een belangrijk doel van de papierstroomplanning bij DS Smith is de optimalisering van de make-or-buy-beslissing, meldt Bart Dierickx. ‘Wat kunnen we zelf maken en wat kunnen we beter inkopen? Het zou geweldig zijn als een planningssysteem hiervoor met suggesties komt. We zijn in gesprek met iPlan, een specialist in onze branche, om te leren wat zij ons op dit vlak kunnen bieden en hoe zij aan onze andere uitdagingen tegemoet kunnen komen.’ Hij vindt het prettig schakelen met iPlan, zegt hij, omdat zij de papiersector al goed kennen. ‘Het lijkt me evident dat je sneller stappen vooruit kunt zetten met een softwarepartij die bekend is met jouw sector. Er gaat dan minder energie zitten in het leren kennen van onze problematiek en de kans op misverstanden is ook kleiner.’

Financiële doelstellingen

Behalve in planningsalgoritmen zitten ook in de manier van demand planning brancheverschillen. Het ene bedrijf kan de vraag voor een deel zelf sturen terwijl een ander bedrijf afhankelijk is van aanbestedingen. Dat vraagt om een heel ander S&OP-proces. Een niet onbelangrijk onderdeel van demand planning is ook het in lijn brengen van de vraag met de financiële doelstellingen. Tijdens de demo’s bleek dat iedere leverancier hier zijn eigen ideeën over heeft. In het dashboard van Icron bijvoorbeeld worden demand-plannen standaard met gebudgetteerde omzetten vergeleken, in de S&OP-oplossing van Diskover worden de financiële cijfers juist helemaal niet getoond.

‘Onze ervaring is dat als je de budgetten erbij zet, mensen de neiging hebben hun forecasts aan te passen aan wat lang geleden ooit door Finance is bedacht’, zegt Dirk Ungerechts van Diskover ter verklaring. ‘Dit zorgt voor onrealistische verkoopverwachtingen die ertoe leiden dat een bedrijf te veel voorraad opbouwt of meer productiecapaciteit reserveert dan nodig is. Dat zijn allemaal dingen die je bij S&OP juist wilt tegengaan.’ Het verschil in inzicht komt voort uit de mogelijkheid om de vraag te kunnen beïnvloeden. Binnen de consumer packaged goods-sector is die mogelijkheid er volop, maar ben je machinefabrikant – zoals veel klanten van Diskover – dan heb je die mogelijkheid veel minder.

Beste van twee werelden

Voor de meeste bezoekers was de middag meer dan geslaagd, zeggen ze na afloop. ‘Het evenement is kleinschalig opgezet, dus de demo’s waren heel intiem’, reageert Peter van Weeghel van Quaker Houghton. ‘Er zaten telkens maar een paar andere bedrijven in de zaal, dus de leveranciers konden echt inzoomen op wat voor ons interessant was. Dit maakte de middag voor mij heel efficiënt. Als ik zelf met elk van die leveranciers een aparte demo had moeten organiseren, was ik daar veel meer tijd mee kwijt geweest. En bovendien heb ik nu ook nog diverse industriegenoten ontmoet waarmee ik ervaringen kon uitwisselen. Dit is dus het beste van twee werelden.’

Bart Dierickx van DS Smith valt hem bij. ‘45 minuten is misschien aan de korte kant voor een demo, maar je hebt wel in één middag vijf leveranciers gesproken met wie je ook altijd nog een vervolggesprek kunt aanvragen. Het was voor mij ook handig dat het hier vlakbij Schiphol was, want we hebben ons kantoor in de buurt. Het was een heel nuttige middag.’

De volgende editie van S&OP Demo Day for retail & wholesale companies is op 20 maart 2025.