Focus op procesontwerp

Met de consolidatie van aanbieders voor ERP-systemen (Enterprise Resource Planning) en planningssoftware hebben veel supply chain-verbetertrajecten nu het karakter gekregen van een software-implementatie. Het aanpassen van de operationele en besluitvormingsprocessen aan de beoogde software staat daarbij centraal. Als argument wordt gebruikt dat op deze wijze de mogelijkheden van de software maximaal worden benut.

Vaak genoeg gaat dat mis. Er is inmiddels ook wetenschappelijk uitgebreid gedocumenteerd dat van de meeste software toch maar een heel klein deel van de mogelijkheden wordt benut. Dat zou de reden zijn dat veel software-implementatietrajecten in de supply chain niet de beoogde doelstellingen halen.

Ik hoorde laatst een founder/CEO van een van de grote retailsoftwareleveranciers trots vertellen dat zij in veel gevallen voorraadreducties en afvalreducties behalen tot soms wel 8 procent. Maar alle verbeteringen onder de 20 procent hebben weinig te maken hebben met de kwaliteit van de software. Het opschonen van data en processen kan in vrijwel alle gevallen – ook zonder geavanceerde software – een dergelijke verbetering realiseren. Ik ben pas onder de indruk van algoritmiek en software als de daadwerkelijke gerealiseerde voordelen méér dan 20 procent zijn.

Proceskennis

De vraag is dan waarom het herontwerp van processen en besturing niet veel centraler staat in supply chain-verbetertrajecten. In veel bedrijven lijkt die fundamentele supply chain- en logistieke proceskennis verdwenen. Bedrijven denken bijvoorbeeld niet meer goed na waar processen ontkoppeld moeten worden. Dat gaat zo fundamenteel dat het aloude klantorderontkoppelpunt niet meer herkenbaar is in de operationele besturing van veel bedrijven. Het primaire operationele proces is dan niet meer beheerst. Beheersing betekent dat na een ingreep in bijvoorbeeld het voorraadniveau het serviceniveau voorspelbaar verandert. Of dat na een wijziging in de operationele werklast in de fabriek de doorlooptijden voorspelbaar wijzigen.

Ingenieursperspectief

Bij een indrukwekkend bezoek aan het supply chain-hoofdkwartier van Ambev South America in Brazilië had men de route gekozen van het fundamenteel inrichten van hun processen. Pas daarna zijn softwareoplossingen gekozen die passen bij de verschillende besluitvormingsprocessen. Helaas is bij veel andere bedrijven waar ik kom niet het gebrek aan software het probleem, maar het gebrek aan een goed doordachte inrichting van de operationele en supply chain-besluitvormingsprocessen. We hebben weer een ingenieursperspectief op de supply chain nodig, en moeten afscheid nemen van het nu dominante softwareperspectief.

Jan Fransoo, hoogleraar Operations en Logistiek Management aan de Tilburg School of Economics and Management