Europese supply chain start-ups wacht consolidatieslag

Het aantal supply chain start-ups in Europa groeit. Volgens de meest recente cijfers, afkomstig uit het nog te verschijnen Supply Chain Management Startups Handbook 2021, zijn het er inmiddels 220. En die start-ups weten steeds meer investeerders aan zich te binden. Het kapitaal wordt inmiddels niet alleen meer gebruikt voor productontwikkeling, maar ook voor overnames. Mathias Bosse, samensteller van het handboek: ‘Wat we zien, is het begin van een consolidatieslag.’

Door Marcel te Lindert

Een supply chain start-up die eruitspringt, is Winddle. Het Franse bedrijf won dit voorjaar de European Supply Chain Start-up Contest, de jaarlijkse wedstrijd van Supply Chain Media. De propositie haakt aan bij de grote behoefte aan supply chain visibility in het bedrijfsleven. Bij Winddle reikt die visibility – anders dan bij veel andere start-ups – verder dan alleen de status van transportopdrachten. ‘Wij willen antwoord geven op slechts één prangende vraag van bedrijven: waar zijn de bestelde goederen? En in welke hoeveelheden? Meer dan 80 procent van de supply chain-directeuren heeft geen real-time visibility en geen directe toegang tot actuele informatie over inkooporders en de aanvoer van materialen’, zegt Emilia Jevakhoff, CEO en mede-oprichter van Winddle.

Winddle biedt die visibility vanaf het moment dat een inkooporder in het ERP-systeem wordt gezet tot aan het moment van aflevering in het warehouse. ‘Dat deel van de supply chain is het domein van verschillende teams, die voor hun informatievoorziening vaak afhankelijk zijn van externe partijen zoals leveranciers, expediteurs en logistiek dienstverleners. Winddle verbindt alle teams en partijen met elkaar via een digitaal platform. Ruim 3500 supply chain professionals maken dagelijks gebruik van het platform. Zij profiteren van visibility op product-, order- en zendingsniveau.’

BigMile berekent CO₂-emissies

Een veelbelovend bedrijf dat de start-up-fase inmiddels ontgroeid is, is BigMile. Deze winnaar van de European Supply Chain Scale-up Contest is een uitvloeisel van een initiatief van de Nederlandse overheid. Die heeft opdracht gegeven om een praktische tool te ontwikkelen voor het berekenen van de CO₂-uitstoot van transport. Zonder een dergelijke tool wordt het immers lastig om te meten hoever de transportsector op weg is om de klimaatdoelstellingen van Parijs te realiseren. Het resultaat is een platform dat vorig jaar is ondergebracht bij een commercieel bedrijf: BigMile. ‘Als we straks een CO₂-taks krijgen, wordt een dergelijke standaard tool alleen nog maar relevanter. Bedrijven zullen die taks immers gaan doorberekenen aan hun klanten. Dan mag over die doorberekening geen discussie ontstaan’, stelt Jan Pronk, CCO van BigMile.

Elk bedrijf dat data heeft over het startpunt, het eindpunt en het volume van een zending, kan via het platform van BigMile al de CO₂-uitstoot berekenen. Dat gebeurt op basis van een methode die aansluit op bestaande standaarden met gebruik van basiscijfers die daarvoor in verschillende landen worden gebruikt. Het resultaat kunnen gebruikers van BigMile via het platform delen met hun ketenpartners. Als bedrijven meer data ter beschikking krijgen, kunnen ze de berekeningen verfijnen en meer inzicht genereren. Niet alleen in Nederland, maar ook daarbuiten. Pronk: ‘Eerder dit jaar hebben we ook een kantoor in Duitsland geopend.’

Supply chain is hot bij investeerders

Inmiddels zijn de supply chain start-ups ook door investeerders ontdekt. Uit een wereldwijd onderzoek van McKinsey in het najaar van 2020 blijkt dat het totaal geïnvesteerde bedrag tussen 2014 en 2019 met maar liefst 71 procent per jaar is gegroeid. Mathias Bosse, investeerder bij Seed+Speed Ventures, onderschrijft deze conclusie. ‘Met name de laatste drie tot vier jaar zijn de investeringen flink toegenomen. Niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in Europa. Start-ups in logistiek en supply chain zijn hot bij investeerders.’

Opvallend is dat de meeste investeringen zijn gericht op start-ups in de last mile- en pakketdistributie, terwijl dat een relatief kleine markt is. Marktplaatsen in het wegtransport moeten het met minder kapitaal doen, maar bedienen wel een veel grotere markt. ‘De marges in het wegtransport zijn laag, de volumes hoog. Net als in de last mile- en pakketdistributie draait het in het wegtransport om die volumes. Start-ups die succesvol willen zijn, zullen grote volumes moeten aantrekken om voldoende kritische massa te verkrijgen. Dat betekent dat ze snel moeten groeien. Daarvoor is kapitaal nodig.’

Uitvallers in on-demand warehousing

Supply Chain Media brengt jaarlijks een overzicht uit van de belangrijkste start-ups in Europa. Die zijn verdeeld over tien categorieën, variërend van supply chain visibility tot voorraadoptimalisatie en van blockchain tot last mile delivery. Het overzicht laat zien welke start-ups progressie boeken en de status van scale-up bereiken. Dat is het geval als ze meer dan 2 miljoen euro aan vreemd kapitaal hebben aangetrokken. Niet in elke categorie is het echter rozengeur en maneschijn, constateert CEO Martijn Lofvers van Supply Chain Media. ‘Met name in on-demand warehousing zien we enkele uitvallers. Blijkbaar neemt het gebruik van platforms voor het zoeken naar opslagruimte niet zo’n grote vlucht als gedacht.’

De inventarisatie toont aan dat investeerders ook in 2020 ondanks – of juist dankzij – het coronavirus zijn blijven investeren in start-ups. Opvallend is de groeiende populariteit van blockchain- en zeevracht-start-ups onder investeerders. De groei in e-commerce heeft ook geleid tot meer kapitaal voor last mile delivery. Twee start-ups die eruit springen zijn Budbee en Paack, die respectievelijk 52 en 44 miljoen euro aan kapitaal hebben aangetrokken. Bosse: ‘Dat zijn twee voorbeelden, maar er zijn er meer. De groei heeft ook te maken met de toegenomen volwassenheid. Veel start-ups zijn drie of vier jaar geleden opgericht. Nu ze in de groeifase zitten, weten ze meer kapitaal aan te trekken.’

Consolidatie onder start-ups

Bosse is zelf druk bezig met het samenstellen van het Supply Chain Management Startups Handbook 2021. Daarin komen profielen te staan van maar liefst 220 start-ups uit 27 Europese landen, aangevuld met tien experts uit verschillende vakgebieden. Een aantal conclusies kan hij alvast trekken. Zo is de gemiddelde start-up 4,3 jaar oud en werken er 34 mensen. De meeste start-ups komen uit Duitsland (81), gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (19), Frankrijk (16), Nederland (16) en Zwitserland (16). Maar liefst 30 procent van de start-ups biedt oplossingen die op een of andere manier de transparantie in de supply chain vergroten.

Bosse heeft ook gekeken naar de financiering. Van de 220 start-ups zijn er 137 gefinancierd met kapitaal van externe investeerders. In totaal gaat het om een bedrag van bijna 2 miljard dollar. ‘De start-up met het meeste kapitaal, maar liefst 350 miljoen euro, is Sendder’, licht Bosse toe. Sennder positioneert zichzelf als digitale expediteur. Een groot deel van het kapitaal is besteed aan overnames van andere start-ups, waaronder Uber Freight Europe, Everoad, Innroute en Cars&Cargo. Ook Instabox en Shippeo hebben zich op het overnamepad begeven. ‘En er doen geruchten over nog veel meer overnames de ronde. Het lijkt erop dat we het begin zien van een consolidatie onder supply chain start-ups.’