Een oplossing voor VanMoof

De afgelopen weken zijn in verschillende media de nodige ondernemerslessen getrokken uit het faillissement van de Nederlandse fietsenfabrikant VanMoof. Volgens het commentaar van Het Financieele Dagblad van 20 juli braken de oprichters van dit hippe fietsenmerk met een traditie in de branche door de supply chain in eigen beheer te houden en geen onderdelen van grote toeleveranciers als Bosch en Shimano te gebruiken. VanMoof ontwierp en produceerde alle fietsonderdelen zelf en had naar eigen zeggen als enige fietsbedrijf de hele toeleveringsketen verticaal geïntegreerd.

Het is in mijn ogen glashelder waarom VanMoof failliet is gegaan. Dit jonge bedrijf van de broers Taco en Ties Carlier had – bij een snel groeiende vraag – zijn supply chain totaal niet op orde. Ook was er geen ervaren Chief Supply Chain Officer in dienst, zoals bijvoorbeeld grote concurrent Accell die wel heeft. De verantwoordelijke manager voor de kritieke supply chain bij VanMoof had slechts ervaring in de operatie van vijf yogastudio’s in Amsterdam en Den Haag. Ik betwijfel of deze manager de vereiste bagage had voor complexe supply chains en de geïntegreerde verantwoordelijkheid voor inkoop, planning, logistiek en customer service; een absolute vereiste om een gelijkwaardige partner voor de commercie te zijn in deze zeer competitieve en snel veranderende markt.

Bottlenecks identificeren

Van een ervaren supply chain-directeur mag je verwachten dat deze de bestseller ‘Het Doel’ van managementgoeroe Eli Goldratt heeft gelezen en daarom bottlenecks weet te identificeren en deze slim te managen. Het vorig jaar verschenen managementboek ‘De AlignmentPuzzel’ gaat nog veel verder door op de inzichten van Goldratt met ook nog een heldere en praktische link naar drie mogelijke bedrijfsstrategieën, namelijk Operational Excellence, Product Leadership of Customer Intimicy. Het boek bevat zelfs een romangedeelte over een fietsfabriek in de problemen, vergelijkbaar met ‘Het Doel’.

De oprichters van VanMoof hadden er bij het opzetten van hun start-up ook goed aan gedaan het boek ‘Clockspeed’ (1998) van MIT-professor Charles Fine te lezen. Hierin legt hij uit dat bij de ontwikkeling van een nieuw fysiek product de supply chain-afdeling meteen aan tafel moet zitten om ervoor te zorgen dat de latere productie, distributie en service efficiënt zal verlopen. Ook heeft Fine de uiteenlopende snelheden waarin verschillende industrieën zich ontwikkelen geanalyseerd, waarin die van hightech-producten het snelst verandert. Deze analyse zou VanMoof de broodnodige strategische inzichten hebben verschaft in de verschillende groeifasen van hun bedrijf en de vereiste aanpassingen van processen door de tijd. De broers Carlier hebben echter onvoldoende het strategische slagveld van de fietsenmarkt bestudeerd. Ze dachten dat hun coole fietsen vanzelf wel een wereldwijd succes zouden worden. De supply chain werd hun achilleshiel.

Reserveonderdelen printen

Na deze ondernemingslessen blijven de nodige uitdagingen voor het failliete fietsenbedrijf en zijn particuliere en zakelijke klanten over. Zo heeft Friesland Lease een vloot van 4000 VanMoof-fietsen die het niet langer door KwikFit kan laten repareren omdat de benodigde (unieke) onderdelen op zijn. Wellicht is het een idee om de Nederlandse scale-up Dimanex hiervoor in te schakelen. Dit jonge bedrijf heeft een online platform ontwikkeld waarmee bedrijven wereldwijd lokaal reserve-onderdelen in 3D kunnen laten printen. Electrolux laat zo speciale onderdelen voor haar keukens printen, de Nederlandse landmacht reserveonderdelen. Defensie beschikt voor sommige onderdelen niet eens over de CAD/CAM-tekeningen, maar kan een origineel scannen en elders in de wereld laten printen. Het faillissement van VanMoof kan zo juist weer een internationale doorbraak betekenen voor een andere innovatieve Nederlandse leverancier.

Martijn Lofvers, Chief Trendwatcher Supply Chain Media
martijn.lofvers@supplychainmedia.nl