Eén leverancier of meerdere?

Veel supply chain-directeuren hebben sinds het begin van 2020 kunnen laten zien wat ze waard zijn. Fabriekssluitingen in China, een geblokkeerd Suezkanaal, een verschuiving van de vraag van de detailhandel naar online (en weer terug), en van de horeca naar de supermarkt (en weer terug). Vorig jaar kwam daar nog alle chaos bovenop door de Russische inval in Oekraïne en de daaropvolgende sancties.

Gezien de enorme gezondheids- en geopolitieke verstoringen gedurende inmiddels drie jaar, is het bijna onvoorstelbaar dat het overgrote deel van de winkelschappen vrijwel de gehele periode gevuld is gebleven. Natuurlijk zijn er tijdelijke verstoringen geweest, waarvan sommige langdurig. En natuurlijk hebben de tekorten mede bijgedragen aan de hoge inflatie. Maar grosso modo hebben supply chain-directeuren met hun teams een fantastische job gedaan in enorm woelige tijden.

Tegelijkertijd zijn veel bedrijven nu bezig om hun leveranciersrisico’s te spreiden. Dat kan zijn door een tweede leverancier toe te voegen. Het concept van dual sourcing is al vanaf de jaren 70 bekend als een zeer robuuste ketenoplossing: met slechts een beperkte tweede back-up kan een heel hoge betrouwbaarheid worden verkregen. In supply chain-opleidingen wereldwijd wordt het concept van dual sourcing dan ook onderwezen als een van de meest efficiënte en effectieve manieren om tot betrouwbare ketens onder onzekere omstandigheden te komen.

Voorrang bij verstoring in de keten

Een recente studie laat echter een effect zien dat we in de supply chain nauwelijks meenemen: de beslissing van de toeleverancier wie voorrang te geven bij een verstoring in de keten. Een groep economen in India bestudeerde het levergedrag nadat de grenzen tussen een aantal staten in India werden gesloten tijdens de coronapandemie. Klanten konden plotseling hun componenten niet meer verkrijgen.

De dual-sourcing-theorie zegt dat klanten die meerdere toeleveranciers hebben, minder zouden moeten worden getroffen. De data uit India laten echter zien dat leveranciers die weten dat hun klanten helemaal van hen afhankelijk zijn, juist die afhankelijke klanten proberen te helpen. En daarmee laten ze zien dat een nauwe relatie met een leverancier minstens zo belangrijk is voor weerbaarheid dan een slimme inrichting van de keten met meerdere toeleveranciers. Met name bij meer complexe ketens blijkt dit een belangrijke verklaring voor spoedig herstel. Immers, bij complexe producten is het veel lastiger om met meerdere alternatieve leveranciers te werken.

Single-sourced-leverancier draagt bij aan veerkracht supply chain

Kortom, de bevindingen van deze studie benadrukken dat het gedrag van een single-sourced-leverancier bijdraagt aan de veerkracht van de supply chain, naast het hebben van meerdere leveranciers als back-up. Het is belangrijk om te benadrukken dat dit vooral geldt voor complexere ketens waarbij het moeilijker is om met alternatieve leveranciers te werken.

Hoewel er vervolgonderzoek nodig is om te bepalen hoe deze inzichten het beste kunnen worden toegepast, suggereert het expliciet doorwerken van disruptiescenario’s met single-sourced-leveranciers dat deze strategie net zo effectief kan zijn als dual sourcing. Tenzij die single source uiteindelijk door de overheid wordt gedwongen om niet meer te leveren. En laat dat nou net het gevolg van sancties zijn…

Jan Fransoo, hoogleraar Operations en Logistiek Management aan de Tilburg School of Economics and Management