Duurzamer beslissingen nemen begint met inzicht

Het creëren van een meer sustainable supply chain begint met meer inzicht in je huidige prestaties. Meten is immers weten, en dat is de basis om te verbeteren. Dat zien ook de vele start-ups die zich op dit domein storten. Zij gebruiken technologie zoals blockchain en AI om inzichtelijk te maken wat voorheen verborgen bleef. Om meer inzicht te krijgen in de businessmodellen van start-ups, was er tijdens het inNOWvate Supply Chain Event op 19 mei in Ede door Supply Chain Media een heuse Dragon’s Den georganiseerd. 

Door Mirjam Hulsebos

In welke start-up zou jij willen investeren? Dat was de vraag tijdens de Dragon’s Den rondom sustainability tijdens het inNOWvate Supply Chain event. De dragons waren in dit geval Tariq Farooq (SVP Global Supply Chain bij Sanofi), Sami Naffakh (Chief Supply Officer bij Reckitt), Robert Pekar (vice president Supply Petcare Europe bij Mars) en Francesca Gamboni (Chief Supply Chain Officer bij Accell). Zij kregen ieder 250.000 euro aan nepgeld om te investeren.

Circularise: reduceren van afval

De eerste start-up die mocht pitchen was Circularise, een Nederlands bedrijfje dat in 2016 is gestart en zich richt op het reduceren van afval door betere recycling. Daarvoor gebruiken ze een digitaal paspoort dat inzicht geeft in welke grondstoffen er in een product zijn gebruikt. Als je dat weet, wordt het immers een stuk makkelijker die producten te recyclen. Het punt waarom veel leveranciers nu niet inzichtelijk willen maken hoe hun producten zijn opgebouwd, is hun IP. Je wilt immers niet dat je concurrenten weten welke materialen je precies gebruikt om bijvoorbeeld een bepaald type plastic zijn specifieke eigenschappen te geven.

Dat is waar Circularise zijn toegevoegde waarde biedt: het brengt data van meerdere toeleveranciers bij elkaar en anonimiseert die. De toeleveranciers blijven zelf eigenaar van hun data en klanten. Klanten krijgen alleen inzicht in het grondstoffengebruik in het totale product of de totale component. Of, zoals Circularise het zelf omschrijft: ‘Wij zijn alleen maar een informatiesnelweg. Onze klanten bepalen zelf welke data ze willen delen. Wij laten die data controleren door onafhankelijke partijen zoals de IPCC.’

In Duitsland heeft Circularise nu de wind stevig in de rug, want de German Supply Chain Act verplicht grote bedrijven om informatie van directe en soms ook indirecte leveranciers inzichtelijk te maken. ‘Dat zullen overheden in andere landen straks ook gaan eisen’, aldus head of marketing Igor Konstantinov (foto).

De dragons hebben nog wel wat vragen. Bijvoorbeeld waarom het bedrijf, dat nu zes jaar bestaat, pas vijftien klanten heeft. Konstantinov: ‘Omdat we ons de eerste jaren van ons bestaan hebben gericht op het vervolmaken van de informatiesnelweg. Nu het product af is, is het tijd om breder de markt op te gaan en daar hebben we geld voor nodig.’

Een andere vraag betreft de focus. Tot nu toe heeft Circurlarise zich voornamelijk gericht op plastic: hoe is het plastic dat in producten is verwerkt opgebouwd? Zonder die informatie kun je het namelijk moeilijk of niet recyclen en er hooguit zeer laagwaardige producten van maken. De dragons zien ook wel markt in informatie over batterijen. Daar ligt immers een grote uitdaging. Bovendien is Porsche één van de belangrijkste klanten van Circularise. ‘Zij zullen vast ook wel behoefte hebben aan data over de opbouw van batterijen’, schatten de dragons in.

Bij de vraag wie er wil investeren, is er wat twijfel. De dragons vinden het idee sympathiek, maar ze hebben ook nog veel vragen. Het waarom is duidelijk: we zullen meer moeten gaan recyclen en om dat goed te doen, moet je weten uit welke grondstoffen producten zijn opgebouwd. Maar hoe Circularise dat nu precies doet, dat werd niet helemaal duidelijk uit de presentatie en het 10 minuten durende vraaggesprek. Toch wilden drie van de vier dragons wel een gokje wagen met een kleine investering, maar all-in wilden ze niet gaan.

BigMile: slimmere transportkeuzes maken

Het volgende bedrijf is inmiddels een scale-up. BigMile bestaat pas twee jaar, maar heeft al een indrukwekkende klantenlijst. Het bedrijf focust op de emissiereductie van transport. Om emissies terug te dringen, zul je eerst moeten weten hoeveel je nu precies uitstoot. Dat berekent BigMile voor je. Het is een Software as a Service-product waarin je eenvoudig je transportdata kunt uploaden: welke inbound- en outbound-kilometers maak je met vervoer over de weg, het water, per spoor en via de lucht? Vervolgens geeft BigMile aan wat je CO₂-uitstoot is, berekend op basis van de gemiddelde uitstoot van een vrachtwagen, vliegtuig, binnenvaart- of zeevrachtschip en trein.

Er zijn bedrijven die iets soortgelijks doen. Het onderscheidende vermogen van BigMile ligt in het ‘actionable’ maken van de data. Je kunt zien waar je uitstoot het hoogst is en je kunt berekenen hoeveel je reduceert als je voor een alternatieve modaliteit kiest, als je door slimmer lading te combineren minder vrachtwagens hoeft te laten rijden of als je door wijzingen in je hub-strategie minder kilometers hoeft te maken, licht managing director Jan Pronk (foto) toe.

De dragons zijn onder de indruk van het concept en van de snelle groei van het bedrijf. ‘Jullie begrijpen heel goed waar de pijn van opdrachtgevers van transport zit’, was hun gezamenlijke conclusie. Want zij klagen vaak dat ze zo druk zijn met rapporteren dat ze geen tijd hebben om te verbeteren. BigMile koppelt rapporteren aan actie en dat hadden ze geen van vieren ooit eerder gezien. Erg verbaasd over de indrukwekkende klantenlijst van BigMile zijn ze dan ook niet. Ze investeren alle vier.

Seedtrace: wat verdient de boer eigenlijk?

Het volgende bedrijf dat mag pitchen, is Seedtrace, een Duitse start-up die middels blockchain inzichtelijk wil maken waar onze koffie, chocola en andere levensmiddelen vandaan komen en hoeveel de boer er eigenlijk aan verdient. De dames die het bedrijf startten, CEO’s Katharina Elisa Davids (foto, rechts) en Ana Selina Haberbosch (links), hebben een achtergrond in marketing. ‘We weten uit heel veel onderzoeken dat de consument best wil betalen voor een duurzamere en eerlijker keuze, als ze maar weten dat het geld ook echt terechtkomt bij de boer en niet bij de vele opkopers in de keten.’ Het verklaart het Nederlandse succes van Tony’s Chocolonely, die in ons land van ‘slaafvrije chocola’ een begrip maakte. Een term die in de ons omringende landen nog niet bestaat. Daar wil Seedtrace verandering in aanbrengen.

‘Bij producten als koffie of cacao ontvangt de boer nog geen 6 procent van de prijs die de consument betaalt. Als je aan die consument duidelijk maakt wat de impact van zijn beslissing is op het leven van een boer in Ghana, dan is die best bereid iets meer te betalen’, aldus Davids. ‘Je moet dat echter wel duidelijk communiceren en daarbij niet alleen feitelijke informatie gebruiken, maar ook de emotionele connectie maken. Als de consument zich realiseert dat hij met zijn beslissing het leven van een boer kan verbeteren, dan doet die dat. Alleen maar meer laten betalen voor een vage belofte, dat werkt niet.’ Vandaar ook de keus voor blockchain, waarmee je ketens vanaf de bron inzichtelijk kunt maken. De consument ziet die informatie door het scannen van een QR-code op het product. ‘Maar dat alleen is niet voldoende, want uiteindelijk scant nog geen 1 procent van alle klanten zo’n code. De fabrikanten zullen er zelf ook over moeten communiceren. Dit geeft ze een manier om zich te onderscheiden.’

De dragon’s zien inderdaad ook dat alles staat of valt met goede marketing. Daarom werkt Seedtrace ook samen met diverse online marketingbureaus die vooral op de sociale kanalen campagnes voor hen ontwikkelen. ‘Het voordeel van online campagnes is dat wij aan onze klanten inzichtelijk kunnen maken hoeveel mensen de data bekijken, hoe diepgaand ze in de data duiken en hoe je die mensen met gerichte marketingacties kunt bereiken. Zo kunnen fabrikanten specifieke doelgroepen targetten’, aldus Haberbosch.

De dragons geloven wel in deze aanpak. Al krijgen de dames wel het advies zich eerst maar eens te focussen op twee markten in plaats van de twaalf productcategorieën waar ze nu data over beschikbaar stellen. ‘Tuurlijk, het is ook belangrijk om te weten waar de melk in een product vandaan komt, maar als je begint met koffie en cacao dan sla je al een heel grote slag. Je kunt het beter in een paar markten echt heel goed doen dan in een heleboel markten maar half’, vinden de dragons. Wanneer de dames die tip ter harte nemen, willen ze alle vier wel wat geld in dit bedrijf investeren.

Carbmee: eindelijk inzicht in je Scope 3-emissies

Daarna is het de beurt aan Carbmee, SaaS-software om de uitstoot in je end-to-end supply chain inzichtelijk te maken en zo snel je CO₂-hotspots te vinden. Het werkt eenvoudig: je upload je inkoopdata vanuit ERP of Supplier Relationship Management (SRM) in Carbmee. De software maakt gebruik van een CO₂-emissiedatabase die compliant is met het GHG-protocol en berekent wat bij benadering de uitstoot is van de producten die jij inkoopt. Met die informatie kunnen inkopers naar hun leveranciers stappen en ze onder druk zetten om milieuvriendelijker alternatieven te vinden.

De database beschikt over 18.000 datasets voor activiteiten en producten in alle denkbare sectoren. Dat stelt fabrikanten in staat om niet alleen te zien hoe hoog de Scope 3-emissies zijn van het product zelf, maar ook van het transport, de verpakking en alle andere activiteiten die gemoeid zijn met het productie- en transportproces. ‘Je krijgt echt inzicht in je end-to-end keten’, garandeert oprichter Christian Heinrich (foto).

De dragons zien onmiddellijk de meerwaarde. Want waar het inkopers nu vaak aan ontbreekt, is inzicht in de emissies op het niveau van de Bill of Materials. ‘Je geeft inkopers hiermee eindelijk een instrument in handen waarmee ze écht het gesprek kunnen aangaan met hun leveranciers. Ze kunnen de diepte in en zich focussen op die grondstoffen en componenten die voor de hoogste uitstoot zorgen.’ Eigenlijk hebben de dragons maar één advies. ‘De andere start-ups dromen te veel. Jij bent een man van de praktijk, je wilt als academicus dat de software subliem werkt. Eigenlijk mag jij wel wat meer dromen. Durf groot te denken.’

Maak je eigen keus

De sustainability track tijdens inNOWvate bood veel inspiratie. De greep uit start-ups laat zien hoe divers het landschap is en op hoeveel onderdelen van je supply chain je kunt inzoomen om verbeteringen te realiseren. Bovendien wordt duidelijk dat het inzichtelijk maken van je uitstoot en het maken van duurzamere keuzes niet langer ontzettend veel tijd hoeft te kosten. Voor veel van de diensten geldt: upload je data via een API in een SaaS-tool en krijg direct inzicht in je verbeterpotentieel. Kortom, waar wacht je nog op?