Digitalisering belangrijkste enabler supply chain

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat bedrijven digitalisering belangrijk vinden om hun supply chain te verbeteren, toch blijft de ontwikkeling steken. Het Supply Chain Excellence Leadership Platform (SCELP) pakt de handschoen op om in collectief verband de digitalisering van supply chain aan te jagen. ‘Een goede toepassing van techniek waarbij je de klant centraal stelt, bespaart tijd en geld en verhoogt het service level. Het is zelfs een manier om grote, complexe wereldvraagstukken aan te pakken’, aldus SCELP-lid Marc Moerkerken (foto).

In SCELP komen sinds 2012 de veertig belangrijkste supply chain-leiders van Nederland geregeld bij elkaar. Hun doel: supply chain management in Nederland en daarbuiten naar een hoger plan tillen, door een brug te slaan tussen de veelbelovende theorie en de weerbarstige praktijk. Digitalisering is een van de vier thema’s waar de groep zich mee bezighoudt, naast duurzaamheid, talentontwikkeling en strategie.

Digitalisering: wel de drive, niet de uitvoering

Digitalisering wordt gezien als een van de belangrijkste enablers voor effectieve ketensamenwerking, toch blijft de praktische toepassing achter. Dat blijkt onder andere uit de Nationale Supply Chain Monitor 2019-2020, die in maart verscheen. Een van de hoofdconclusies uit dit tweejaarlijkse onderzoek is dat het uitwisselen van data met externe ketenpartners zeer beperkt blijft. De onderzoekers constateren dat de oorzaak hiervan niet zozeer ligt in IT, maar in een gebrek aan onderling vertrouwen. Daardoor komt externe ketensamenwerking niet van de grond en laten bedrijven belangrijke mogelijkheden tot waardecreatie liggen. Binnen SCELP worden ervaringen gedeeld om te laten zien hoe het wel kan.

Voorraden lager door zichtbaarheid in de keten

Marc Moerkerken, tot een maand geleden Supply Chain Director bij Pop Vriend Seeds: ‘Wij begonnen zo’n zeven jaar geleden serieus met het delen van data met onze leveranciers. Dat is pure noodzaak: de zaden die wij inkopen hebben een productiecyclus van maanden en de uitkomst is onderhevig aan de krachten van de natuur. Je weet van tevoren nooit precies wat de hoeveelheid en kwaliteit is die geleverd zal worden. Daarom krijgen wij van leveranciers frequente updates over de geschatte hoeveelheden en verwachte kwaliteit. Dat maakt het voor ons mogelijk om bij te sturen waar nodig. Wanneer de producten dan van het land komen, zijn er daardoor minder verrassingen.’

Veel ketensamenwerking begint bij leveranciers, ook bij Pop Vriend Seeds was dat het geval. ‘De noodzaak was hier voor ons het grootst’, licht Moerkerken toe. ‘Het is logisch om vervolgens deze lijn door te trekken naar afnemers. Met hen hebben we ook frequent contact; wij ontvangen bijvoorbeeld updates van hun demand-plannen. Wij geven door wat wel en niet haalbaar is, wat we weten dankzij de data van onze leveranciers. Doordat er op deze wijze meer zichtbaarheid is door de keten heen, weten afnemers waar ze aan toe zijn en worden de voorraden in de keten lager. Dat is voor iedereen gunstig. De data-uitwisseling levert dus ook gewoon geld op.’

Corona geeft impuls aan digitalisering

Onder invloed van de coronacrisis heeft de digitalisering binnen het bedrijf een extra impuls gekregen. ‘Doordat we remote gingen werken, werden veel informele processen ineens onmogelijk. Je loopt niet even naar het bureau van je collega om met een pen iets op de order te veranderen. We moesten wel gestructureerd in de formele systemen werken om te zorgen dat alles goed bleef lopen. We hebben bijvoorbeeld duidelijke afspraken gemaakt over het eenduidige gebruik van velden en zijn daar veel gedisciplineerder mee gaan werken. Omdat iedereen daar zijn eigen werk makkelijker mee kon maken, lukte dat ook. We hebben nu echt ‘one single source of truth’ en eenduidiger processen. Ondanks de onzekerheden door corona is onze OTIF zelfs verbeterd.’

Optimaliseren én visie vormen

De ervaringen van de zaadleverancier laten zien hoe belangrijk het is om te blijven optimaliseren: stap voor stap beschikbare techniek gebruiken om de keten efficiënter en effectiever te maken. Om dat te stimuleren, deelt de SCELP-community ervaringen en organiseert ze pilot cases.

Daarnaast kijkt de werkgroep Digitalisering van SCELP ook op een meer revolutionaire manier naar digitalisering. De wereld van vandaag staat voor grote uitdagingen, onder andere op het gebied van klimaat, duurzaamheid en voedselproblematiek. Om deze zaken aan te pakken, is een combinatie nodig van vernieuwende techniek, inzicht in wereldwijde processen en begrip van menselijk gedrag. Supply chain management verenigt die perspectieven en kan daardoor een belangrijke rol spelen in de oplossing van zulke complexe vraagstukken. Moerkerken: ‘Een belangrijke sleutel daarbij is nieuwe technologie en daarbij moet je ver vooruit durven kijken. Om onszelf binnen SCELP uit te dagen, zetten we daarbij deze stip op de horizon: hoe kunnen we in 2050 10 miljard mensen op duurzame wijze voeden en welke rol kan digitalisering binnen de supply chain daarbij spelen? Stretching our minds, noemen we dat ook wel. We verkennen met de werkgroep daarom actief nieuwe technieken zoals blockchain, Artificial Intelligence en Internet of Things. Welke technologie is nu al toepasbaar, wat is ervan te verwachten en hoe kun je dat inzetten voor dit grote doel?’

Begin altijd vanuit de business

Of je nu stap voor stap vooruit gaat of vanuit de toekomst bekijkt wat er nu moet gebeuren: er moet een duidelijk doel zijn. Het enthousiasme voor nieuwe technieken leidt soms tot het zoeken van een toepassing voor de techniek in plaats van andersom. ‘Als supply chain executives moeten wij bewaken dat alles wat we doen begint bij de business. Dat is ook de essentie van het vak: de vraag uit de markt doorvertalen in je eigen processen zodat je de klant optimaal bedient. Techniek op zichzelf is nog niets, het gaat erom wat je ermee doet’, aldus Moerkerken namens de werkgroep.

Daarmee wordt een tweede stokpaardje van SCELP geïntroduceerd: het draait altijd om mensen. Technologie is er genoeg, maar mensen zijn relatief langzaam in het adopteren van IT, blijkt uit onderzoek. Reden te meer om altijd vanuit een duidelijk doel te beginnen en mensen daarin mee te nemen. Als mensen zien dat processen makkelijker worden, als ze klanten of anders stakeholders beter kunnen bedienen, als hun werk leuker wordt, dan wordt het accepteren van nieuwe techniek een vanzelfsprekendheid. Moerkerken herkent dat uit zijn eigen praktijk: ‘Iedereen moet aan verandering wennen, maar als er een duidelijk doel is, als mensen weten waarvoor ze het doen, dan krijg je ze mee. Dat vergt visie en leiderschap, zowel binnen het bedrijf als in de keten. Precies daarom is supply chain management zo belangrijk. Juist nu, in tijden van onzekerheid en verandering, kunnen wij als supply chain executives die verbindende rol spelen: tussen mensen onderling en tussen mens en techniek.’