Consumenten en overheden stellen eisen aan duurzaamheid

Vrijwel iedereen noemt duurzaamheid als één van de twee belangrijkste trends in de supply chain. Niettemin staat het thema opvallend laag op de agenda in de boardroom en blijven de investeringen achter. Daarin komt verandering nu consumenten en overheden eisen en regels gaan stellen. Districon en BigMile vertellen tijdens Webinar Wednesday waarmee bedrijven het beste kunnen beginnen: transport. 

Door Marcel te Lindert

Na digitalisering is duurzaamheid de belangrijkste trend in de supply chain. Dat is de uitkomst van een rondvraag van Supply Chain Media onder supply chain executives. De hoge score betekent echter niet automatisch dat duurzaamheid ook veel aandacht krijgt in de boardroom. Integendeel, daar staat het thema pas op plaats vijf. Erwin Faber wijt dat aan de pandemie. ‘Die heeft tot veel verstoringen en onzekerheid geleid. Bedrijven hebben in eerste instantie gefocust op hun kernactiviteiten en hadden minder aandacht voor duurzaamheid’, zegt de managing director van adviesbureau Districon.

De focus op de kernactiviteiten verklaart wellicht de hoge plaats van operational excellence op de agenda van de boardroom. De ironie wil dat operational excellence en duurzaamheid vaak hand in hand gaan. ‘Een beter georganiseerde supply chain is meestal ook een efficiëntere supply chain, met lagere kosten en een lagere uitstoot. Die factoren houden allemaal verband met elkaar’, aldus Jan Pronk. Hij is managing director van BigMile, winnaar van de European Supply Chain Scale-up Contest.

CO₂-taks

Een recent onderzoek van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) laat een soortgelijk beeld zien als het onderzoek van Supply Chain Media. Het vermaarde onderzoeksinstituut uit Boston concludeert dat de aandacht voor duurzaamheid binnen 36 procent van de ondervraagde bedrijven is toegenomen. Tegelijkertijd is er nauwelijks groei in de investeringen in duurzaamheid. Pronk ziet dat ook in zijn eigen praktijk. ‘We praten met veel bedrijven. Iedereen is geïnteresseerd in het gebruik van onze tool voor het calculeren, analyseren, optimaliseren en rapporteren van de CO₂-uitstoot, maar de investeringsbereidheid is beperkt. De reden is dat een duidelijke businesscase vaak ontbreekt. Niemand verdient geld met het rapporteren van de CO₂-uitstoot.’

Dat gaat veranderen. Pronk verwacht dat in 2023 de eerste overheden een CO₂-taks gaan heffen. ‘Dan zijn tools nodig om tot op zendingsniveau de uitstoot te kunnen berekenen en alloceren.’ Faber valt hem bij. ‘De overheid stelt steeds meer eisen op het gebied van duurzaamheid. Bedrijven moeten daarin mee, anders komen ze straks met hun vrachtwagens de stad niet meer in of moeten ze een extra fee betalen om producten op de markt te krijgen.’

Duurzame afleveroptie

Naast de overheid hebben de consumenten een belangrijke aanjaagfunctie. Zij stellen vragen over duurzaamheid. ‘In steeds meer webshops kun je afleveropties kiezen op basis van duurzaamheid in plaats van kosten. Of je kunt kiezen voor bezorging met een bestelauto of met een bakfiets. Consumenten zullen steeds nadrukkelijker vragen naar duurzame opties.’ Pronk vult aan: ‘Daarover voeren we nu gesprekken met brancheorganisaties in e-commerce. We willen laten zien wat de impact van een order op de uitstoot is, zodat consumenten een weloverwogen keuze kunnen maken. Hebben ze dat product echt vandaag nodig of kan dat ook een paar dagen wachten?’

Langzamerhand wordt duurzaamheid meer dan een stukje marketing. Faber: ‘We zien steeds meer bedrijven met een integrale aanpak van duurzaamheid, gebaseerd op de gedachte dat duurzaamheid gepaard gaat met meer efficiëntie en lagere kosten. Met name de nieuwe generatie wordt de game changer. Die kent mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn om de planeet te redden.’

Multisourcing

Zoals gezegd is de pandemie voor veel bedrijven een reden om even pas op de plaats te maken met investeringen in duurzaamheid. De focus ligt nu op resilience: de veerkracht van de supply chain. ‘Dat vraagt om een flexibele supply chain. Dat is lastig, omdat iedereen jarenlang is gedrild om zo efficiënt mogelijk te werken. De winnaars van morgen zijn de bedrijven die efficiëntie en flexibiliteit met elkaar weten te verenigen.’

Flexibiliteit is echter lastig te realiseren nu het door alle tekorten aan grondstoffen, computerchips en containers lastig is om nieuwe leveranciers te vinden. En sommige vormen van flexibiliteit zijn per definitie minder duurzaam, zoals multisourcing. ‘Maar aan de andere kant: multisourcing kan helpen om de eisen op het gebied van duurzaamheid aan te scherpen. Bijvoorbeeld door de prestaties van leveranciers te meten en de beste te belonen met orders’, verklaart Faber.

Start met transport

Maar waar moet je starten als je met duurzaamheid aan de slag wil? Faber hoeft niet lang na te denken: ‘Start bij transport. Dat vertegenwoordigt het laaghangend fruit. Elke kilometer die je minder rijdt, draagt bij aan een duurzamere supply chain. Bovendien is schoon transport nodig om straks de stad in te komen.’

Transport is ook het startpunt van BigMile. ‘We kunnen met een beperkte dataset beginnen. We hebben een lijst met alle adressen van laad- en loslocaties nodig, aangevuld met het volume dat vervoerd is. Dat kan het aantal TEU zijn, het aantal pallets of het aantal kubieke meters. Wie vervolgens de uitkomsten gaat analyseren, zal al snel meer willen weten. Dat kan door meer data toe te voegen. Vervolgens maken we het zo gemakkelijk mogelijk om de uitkomsten te delen met brand owners, producenten, logistiek dienstverleners en andere partijen in de supply chain. We proberen het voor iedereen zo gemakkelijk mogelijk te maken.’