‘Als we stadslogistiek niet vergroenen, slibben onze binnensteden dicht’

‘Het vergroenen van stadslogistiek door bijvoorbeeld het invoeren van een zero-emissiezone voor bestel- en vrachtauto’s is een eerste stap. De echte oplossing is minder kilometers door het bundelen van goederenstromen. Ieder bestelbusje dat gedeeltelijk leeg in de binnenstad rijdt is er een te veel’, aldus stadslogistiekexpert Walther Ploos van Amstel tijdens de Inspiratietafel ‘Stadslogistiek van de Toekomst’ op de horecavakbeurs BBB in Maastricht.

De logistieke stromen in onze binnensteden nemen tot 2035 met 19 procent toe, terwijl de ruimte in onze binnensteden schaarser wordt en de druk dus groter. Mensen willen winkelen, recreëren, steeds vaker ook wonen en werken in de binnenstad én meer ruimte voor fiets en voetganger. Die activiteiten concurreren met elkaar. Daarom ligt er een enorme opgave voor overheden, binnenstadondernemers, logistiek ondernemers en burgers om binnensteden aantrekkelijk te houden.

Ziehier de aanleiding voor de Inspiratietafel ‘Stadslogistiek van de Toekomst’, een initiatief van Zuid-Limburg Bereikbaar in samenwerking met Koninklijke Horeca Nederland (KHN) en Regionaal Voedselsysteem Limburg. Aanleiding is de invoering van de zero-emissiezone in Maastricht per 1 januari 2025. ‘Als we niets doen, slibben onze binnensteden dicht’, constateert tafelgast Van Amstel. Hij is lector City Logistics aan de Hogeschool van Amsterdam en voorzitter van de landelijke stuurgroep Steden en Ruimte van de Topsector Logistiek.

Digitalisering

John Paulus, landelijk KHN-bestuurder, waarschuwt dat de aantrekkelijkheid van binnensteden in het geding is als de goederenstromen niet anders georganiseerd worden. Hij ziet kansen met hulp van digitalisering: ‘Als een horecaondernemer beter in beeld heeft hoe vaak hij bestelt, zal hij inzien dat minder vaak bestellen en zich gebundeld laten beleveren, ook kosten spaart.’

Kim Hollands is bijna oud-directeur van horecagroothandel Hanos in Maastricht en sprak als ervaringsdeskundige op persoonlijke titel. ‘Horecaleveranciers hebben systemen waarmee ze goed kunnen voorspellen wat klanten bestellen. Daarmee kunnen ze zorgen voor een betere afstemming.’ Zij denkt dat het splitsen van de belevering in bulkgoederen en vers – bulk één keer per week, vers hooguit één keer per dag – een tweede stap naar minder kilometers is.

Mogelijke oplossingen

Tijdens de inspiratietafel kwam ook het belang van samenwerking tussen horecaondernemers onderling én tussen horecaondernemers, leveranciers en overheid naar voren in het terugdringen van het aantal kilometers. Horecaondernemers in de Koestraat in Maastricht laten zich bijvoorbeeld al sinds april 2023 niet meer op vrijdag beleveren, waardoor leveringen meer gebundeld worden. Bijkomend voordeel: de terrassen kunnen eerder open en vrijdag is een van de drukste dagen in de week. Het betekent ook dat ondernemers meer omzet kunnen draaien.

Andere mogelijke oplossingen die aan de orde kwamen: het samen inrichten van een magazijn in de eigen buurt waar goederen gebundeld aankomen én het gezamenlijk afvoeren van afval. Een veelgehoorde oplossing bestaat al: stadshubs aan de rand van de stad van waaruit goederen gebundeld naar binnenstadondernemers worden gebracht met elektrisch vervoer. Meer gebruik maken van regionale leveranciers draagt ook bij aan minder kilometers. Nu vraagt een gemiddelde maaltijd namelijk nog 33.000 kilometer aan vervoer.