Allianz: Toename van stakingen, rellen en protesten stelt veerkracht bedrijven op de proef

Bedrijven wereldwijd doen er goed aan alert te zijn op de gevolgen van stakingen, rellen en burgerlijke onrust (SRCC). Behalve dat gebouwen of activa kostbare materiële schade oplopen, kunnen ook de activiteiten ernstig worden verstoord, met aanzienlijk inkomstenverlies tot gevolg. Dat meldt verzekeraar Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS) in een nieuw rapport.

‘Stakingen, rellen en burgerlijke onlusten zijn de afgelopen jaren niet alleen toegenomen, ze worden ook steeds intensiever en rampzaliger. Door dit soort gebeurtenissen wordt ons tijdperk er een van onzekerheid’, zegt Srdjan Todorovic, Head of Terrorism and Hostile Environment Solutions bij de verzekeraar.

‘We hebben gebeurtenissen met miljardenschade gezien in de VS, Chili en Colombia. De dreiging verandert, en hoewel veel van de redenen ervoor universeel zijn – economisch, politiek of milieu – kan het in verschillende regio’s anders uitpakken, met verschillende niveaus van geweld en verstoring. Operationeel en veiligheidsmanagement binnen organisaties moeten het huidige klimaat zien als een katalysator voor het evalueren van best pratices en beleid rond het voorbereiden van locaties en werknemers op mogelijke onrust onder de bevolking en het opbouwen van veerkracht.’

Stijging risico op burgerlijke onrust

Volgens de Verisk Maplecroft  Civil Unrest Index steeg het risico op burgerlijke onrust alleen al tussen het tweede en derde kwartaal van 2022 in meer dan 50 procent van de landen; van de 198 landen zagen er 101 een toename van het risico. Sinds 2017 zijn wereldwijd meer dan 400 belangrijke anti-regeringsprotesten uitgebroken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ‘politieke risico’s en geweld’ in de Allianz Risk Barometer in 2023 een top 10-risico vormen. Hoewel de oorlog in Oekraïne een belangrijke factor is in deze rangschikking, blijkt uit de resultaten ook dat de impact van SRCC-activiteiten als politiek geweldsrisico de grootste zorg is, met een gecombineerde score van bijna 70 procent. Onrust verspreidt zich nu sneller en op grotere schaal, mede dankzij het stimulerende effect van sociale media.

Dergelijke gebeurtenissen duren bovendien ook langer – bijna een kwart van de 400 belangrijkste protesten tegen regeringen sinds 2017, duurde langer dan drie maanden – waardoor de financiële kosten toenemen. De gerapporteerde schade van slechts zes gebeurtenissen van burgerlijke onrust over de hele wereld tussen 2018 en 2023 resulteerde in ten minste 12 miljard dollar aan economische/verzekerde verliezen.

Vijf aanjagers van burgerlijke onrust

In het rapport belicht Allianz de vijf belangrijkste factoren waarvan zij verwachten dat ze de SRCC-activiteiten zullen aanjagen. De eerste factor is de aanhoudende stijging van de kosten van levensonderhoud. Hoewel de inflatie in veel landen nu vermoedelijk zijn hoogtepunt heeft bereikt, blijven de naweeën hun tol eisen. Iets meer dan de helft van de protesten in 2022 werd veroorzaakt door economische kwesties, en het vertrouwen van het publiek in de financiële toekomst is wankel. In de helft van de landen die werden onderzocht in de Edelman Trust Barometer van 2023 daalde het geloof van de inwoners dat hun gezin het over vijf jaar beter zal hebben, fors.

Wantrouwen jegens regeringen en instellingen is de tweede factor. Economische grieven over voedsel, brandstof, lonen of pensioenen kunnen zich uitbreiden van demonstraties op basis van problemen tot bredere anti-regeringsbewegingen. In 2022 en begin 2023 ontstonden protesten over de rechten van vrouwen en minderheden in Iran, brandstofprijzen in Kazachstan, economisch falen in Sri Lanka, abortusrechten in de VS en Covid-restricties in China. Europa wordt nog steeds getroffen door talrijke stakingen over lonen en arbeidsomstandigheden. Politieke instabiliteit in Peru, Brazilië en Argentinië heeft ook geleid tot wijdverspreide en gewelddadige protesten.

Toenemende polarisatie en activisme

Een derde factor is toenemende polarisatie. Politieke verdeeldheid leidt overal ter wereld tot spanningen die de sociale cohesie ondermijnen en conflicten laten escaleren. Gepolariseerde meningen kunnen zich met name in sociale media vastzetten, en in sommige landen wordt die polarisatie gewelddadig. De laatste jaren heeft zich in veel landen een grote verschuiving naar links en rechts voorgedaan, waarbij maar weinig liberale democratieën een gevoel van evenwicht houden en politieke partijen elkaar beconcurreren om het middenveld.

Een vierde factor is een toename van activisme. Bewegingen die de afgelopen jaren aanzienlijk zijn gestimuleerd door sociale media zijn onder meer de Occupy-beweging tegen economische ongelijkheid, de Black Lives Matter-protesten die raciale ongelijkheid benadrukken, de #MeToo-beweging tegen seksueel misbruik en intimidatie, en de Stop the Steal-campagne, die valselijk verkiezingsfraude claimde bij de verkiezing van de Amerikaanse president Joe Biden. ‘Waar de politiek gepolariseerd is, kunnen mensen een groter gevoel hebben dat hun persoonlijke waarden worden aangevallen en de straat opgaan om die te verdedigen’, zegt Todorovic. Als dit overgaat in geweld en opportunisme, kunnen bedrijven kwetsbaar zijn voor schade aan eigendommen en plunderingen.

Klimaat- en milieuproblemen

De vijfde factor die burgerlijke onrust kan aanjagen, zijn klimaat- en milieuproblemen. Waar regeringen worden gezien die de vooruitgang op het gebied van klimaatverandering terugdraaien, zoals fracking of het heropenen van kolenmijnen als oplossing voor de afhankelijkheid van Russisch gas, kan onrust ontstaan. Bedrijven die geacht worden buitensporig te profiteren van fossiele brandstoffen terwijl veel mensen het moeilijk hebben, kunnen ook doelwit worden. ‘We verwachten dat dit soort activiteiten het komende jaar zullen doorgaan, zo niet escaleren’, aldus Etienne Cheret, Regional Practice Group Leader Crisis Management bij Allianz.

Continuïteitsplannen implementeren, testen en bijwerken

Burgerlijke onrust kan moeilijk te voorspellen zijn omdat het vaak begint met een specifieke aanleiding, zoals een regeringswisseling, nieuwe wetgeving of een plotselinge prijsstijging. Er zijn volgens de verzekeraar echter veel dingen die bedrijven kunnen doen om verstoringen tot een minimum te beperken. Allianz Risk Consulting heeft daarom een lijst met technische aanbevelingen voor bedrijven opgesteld, zoals het implementeren en vervolgens regelmatig testen en bijwerken van een bedrijfscontinuïteitsplan.