Logistieke sector slaagt er niet in gestegen kosten door te berekenen

De sector transport en logistiek in Nederland is niet in staat de gestegen kosten volledig door te berekenen aan opdrachtgevers. Gemiddeld zijn de kosten voor de sector het afgelopen jaar met 4,5 procent gestegen en wisten de bedrijven slechts een prijsstijging van 3 procent door te voeren. Dit komt naar voren uit het jaarlijkse Strategie Trendonderzoek door Berenschot, gehouden onder alle sectoren in Nederland. Het adviesbureau wijt de situatie van de sector aan de vele langetermijnafspraken.

Uit het onderzoek onder 453 respondenten blijkt dat geen van de sectoren erin slaagt de gestegen kosten door te berekenen. De totale kosten voor de industrie zijn afgelopen jaar met 5,5 procent gestegen, terwijl Nederlandse productiebedrijven gemiddeld een prijsstijging van 4,5 procent wisten door te voeren. De kostenstijging in de handel en retail viel nog iets hoger uit met 6,3 procent. De prijsstijging kwam uit op 4,1 procent. In de sector agri en food stegen de kosten zelfs met maar liefst 7,5 procent en hun prijzen met 6,5 procent.

De kosten- en prijsstijgingen vallen overigens wel een stuk lager uit dan een jaar geleden. Voor 2022 was de totale prijsstijging voor de logistiek 9 procent en wist deze sector dit slechts met een prijsstijging van ruim 5 procent te compenseren.

Weinig duurzaamheidswinst

Berenschot constateert in het onderzoeksrapport ook dat de meeste bedrijven wel duurzaamheidsplannen hebben, maar nog weinig duurzaamheidswinst boeken. Bedrijven starten volgens de onderzoekers met het formuleren van beleid en doelstellingen, maar het uitvoeren van dit beleid en het behalen van de doelstellingen blijkt weerbarstig vanwege technische, financiële, procesmatige of sociale uitdagingen. Zo moesten medewerkers van een groot transportbedrijf door elektrificatie van het wagenpark het aantal rijbewegingen minimaliseren. Hierdoor konden ze niet vijf keer per dag naar het warehouse rijden, maar nog maar drie keer. Dit leidde tot grote procesmatige en sociale wijzigingen in de bedrijfsvoering.

In de sector transport en logistiek heeft 93 procent van de bedrijven een duidelijk beleid op dit gebied en voerde 57 procent dit ook daadwerkelijk uit. Het aantal logistiek dienstverleners dat duurzame diensten levert is met 5 procent afgenomen ten opzichte van vorig jaar, terwijl 24 procent meer bedrijven aangeeft met beleidsvorming bezig te zijn in deze sector. In de industrie liggen de percentages van beleid en uitvoering van verduurzaming op respectievelijk 81 en 69 procent.

Strategische agenda

Een opvallende constatering in het onderzoek is dat geopolitiek en supply chains nog niet hoog op de strategische agenda staan in de boardroom. Het topic supply chain staat overigens wel op de agenda in de sectoren transport en logistiek (31%), onderwijs & research (14%), agri en food (12%) en industrie (11%). Ook bij bedrijven die afzetmarkten buiten Nederland hebben, en dan met name in Azië, heeft geopolitiek zichtbaar meer impact. Zo noemt één op de drie bedrijven die naar Azië exporteren geopolitiek als strategisch thema.

Geopolitieke ontwikkelingen hebben in de ogen van Berenschot ertoe geleid dat supply chains ineens door meerdere machtsblokken lopen, waarbij de kans toeneemt op verstoringen als handelsbeperkingen, valutaschommelingen, veranderende regelgeving, stijgende prijzen door importheffingen, onbetrouwbare buitenlandse leveranciers en onzekerheid over politieke verschuivingen. Het adviesbureau vindt het daarom opvallend dat maar 3 procent van de responderende bedrijven aangeeft dat supply chains een strategisch onderwerp zijn. Berenschot constateert in zijn adviespraktijk wel dat er een beweging zichtbaar is bij bedrijven dat ze hun supply chains en afhankelijkheden in kaart brengen.

Overigens kunnen volgens Berenschot ook bedrijven zónder directe internationale activiteiten worden beïnvloed door geopolitieke ontwikkelingen. Onvoorspelbaarheid van de mondiale economie leidt bijvoorbeeld tot volatiliteit in grondstoffenprijzen, schommelingen op financiële markten en vraagfluctuatie van producten of diensten, waardoor bedrijven ook (in)direct geraakt worden.