Alfen wil groeiambities verwezenlijken met ‘the art of S&OP’

Producent van laadpalen en andere energieoplossingen Alfen kent een complexe supply chain-structuur en bevindt zich in een niet-lineair groeiende markt. Het bedrijf heeft de ambitie in de periode 2025-2027 tot minstens 1 miljard euro omzet in een boekjaar te komen. Om dit doel te verwezenlijken, zet het Almeerse bedrijf vol in op het uitbouwen van Sales & Operations Planning (S&OP). ‘We moeten meer voor de golf uit gaan zwemmen’, aldus supply chain-directeur Harmen van der Pal op de op 12 december in Amerongen gehouden S&OP Executive Review Dag van Slimstock. CEO Eric van Dijk van deze softwareleverancier presenteerde daar ook zijn nieuwe boek.

Door Harm Beerens

Alfen bestaat al meer dan 85 jaar en produceert behalve laadpalen ook transformatorstations en batterijsystemen. ‘Sinds de beursnotering in 2018 is het heel hard gegaan’, meldt Van der Pal (foto). ‘De groei maakt dat we ons nog meer gaan focussen op het verder optimaliseren van onze tools en processen.’ Zeker wat de laadpalen betreft, opereert het bedrijf in markten die zich nog ontwikkelen. De potentie is enorm, maar kent geen lineaire groei. De verkoop is afhankelijk van soms moeilijk voorspelbare factoren, zoals elektriciteitsprijzen, autoverkopen en subsidies.

Bullwhip voorkomen

Een nadeel van beursgenoteerd zijn, is dat elke hickup breed wordt uitgemeten in de pers. In de zomer schreef het Financieel Dagblad dat Alfen zijn omzetverwachting naar beneden had bijgesteld omdat er voor electric vehicle (EV) chargers specifiek meer voorraad in de keten zat dan verwacht. Dit kwam doordat de klanten waar Alfen aan levert tijdens de coronapandemie extra hadden ingekocht en deze voorraad eerst wilden opmaken alvorens nieuwe producten te bestellen. Van der Pal: ‘Inmiddels is de situatie weer genormaliseerd, maar dat neemt niet weg dat we zulke bullwhips in de toekomst willen voorkomen.’

Nauwelijks planningstools

De uitdaging voor Van der Pal was dat er binnen Alfen geen centrale supply chain-afdeling bestond en er beperkt met planningstools werd gewerkt. Hierin is hij in rap tempo verandering aan het brengen, vertelt hij in Amerongen. ‘Afgelopen zomer hebben we alle supply chain-mensen uit de business units gehaald en ze in één centrale afdeling ondergebracht. Eén van de doelen is om vanuit die afdeling ook het eerder ingezette S&OP-proces te vervolmaken. Daarnaast zijn we onze logistieke footprint aan het rationaliseren en is een start gemaakt met de implementatie van een nieuw warehouse managementsysteem (WMS).’

Visibility is sleutel

Alfen heeft een complexe productieketen met een omvangrijk netwerk van leveranciers. Van der Pal: ‘We hebben 400 leveranciers die direct aan ons leveren, maar we sturen ook de toeleveranciers van onze toeleveranciers aan, zodat ook die op tijd gaan inkopen en produceren. Dit kan alleen als we zelf goed in beeld hebben wat er verderop in de keten gebeurt; upstream en downstream visibility is de sleutel voor S&OP. Een belangrijke taak van de nieuwe afdeling is dan ook om in kaart te brengen welke data nodig zijn om de klantvraag nog beter te voorspellen. Dit leidt tot een forecast die we vervolgens verrijken met input van de salesafdeling, met als doel gezamenlijk tot consensus te komen.’

Art of science?

Eerder op de middag presenteerde CEO Eric van Dijk (foto rechts) van Slimstock ook het boek Building Blocks of S&OP, dat hij schreef met collega Wesley van Kemenade. ‘Ik ben van huis uit een science-man, maar ik kom er steeds meer achter dat S&OP meer is dan een exacte wetenschap’, aldus Van Dijk. ‘S&OP is de planningslaag bovenop Sales & Operations Execution (S&OE), wat wel puur science is. SO&E gaat over formules, over regels en wetmatigheden, terwijl je bij S&OP met mensen hebt te maken die hier vanuit verschillende invalshoeken naar kijken. Om die op één lijn te krijgen en eensgezind aan dezelfde financiële doelen te laten werken, is meer nodig dan alleen science. Dat vraagt om art; om creativiteit, om multidisciplinair werken en open staan voor oplossingen uit onverwachte hoek. S&OP is een combinatie van science en art.’

Tiendaagse workshop

Dat S&OP meer is dan een wetenschap is volgens hem ook de reden waarom er op technische universiteiten relatief weinig aandacht aan wordt besteed. Het onderwerp laat zich moeilijk in een hokje plaatsen en leent zich minder voor wetenschappelijk onderzoek. ‘Het gevolg is dat er ook bij bedrijven te weinig kennis is om S&OP succesvol te implementeren. Je kunt een pakket aanschaffen of een consultant inhuren, maar je zult je eerst zelf goed in de materie moeten verdiepen. Alles draait om voorbereiding, of zoals Walther Ploos van Amstel (foto links) altijd zegt, de 5 P’s: Perfect preparation prevents poor performance.’

Om dit kennishiaat op te vullen, heeft Slimstock behalve het boek ook een tiendaagse workshop over S&OP ontwikkeld. Van Dijk over dit laatste: ‘S&OP is iets waar je als bedrijf ervaring in moet opbouwen. Daarom raad ik mensen aan de workshop samen met collega’s te volgen. We zullen ook bijeenkomsten als deze blijven organiseren, want al is de theorie rondom S&OP belangrijk, het meeste leer je toch in de praktijk en van je vakgenoten.’