Toenemende risico’s in de supply chain maken een plan B noodzakelijk

Hoe bouw je een supply chain die minder gevoelig is voor bijvoorbeeld bosbrand, overstroming en verdroging? AIMMS besloot zijn software voor supply chain network design te combineren met de kennis van Royal HaskoningDHV over locatiegebonden risico’s. Tijdens Webinar Wednesday legden beide partijen uit hoe bedrijven daardoor de impact van die risico’s kunnen berekenen en een plan B formuleren. ‘Wat veel bedrijven onderschatten, zijn de indirecte gevolgen van deze gevaren voor hun supply chains.’

Door Marcel te Lindert

In het verre verleden draaide het bij supply chain network design alleen maar om kostenbesparingen. Bedrijven probeerden een supply chain te ontwerpen die hen in staat stelde om te concurreren op kosten. Toen ze na verloop van tijd in de gaten kregen dat de kostenbesparingen vaak ten koste gingen van de voorraadbeschikbaarheid, werd ook servicelevel een belangrijke optimalisatiefactor. ‘Maar waar praten de CEO’s vandaag de dag over? Over duurzaamheid en risico’s’, stelt Paul van Nierop.

Van Nierop is product owner supply chain bij AIMMS, het Nederlandse bedrijf dat software levert voor supply chain network design. Hij spreekt veel met internationaal opererende bedrijven en experts in de supply chain en merkt dat CEO’s wakker liggen van de toenemende risico’s in de supply chain. ‘We leven momenteel in een onzekere en onvoorspelbare wereld. Het aantal disrupties in onze supply chains neemt toe. Steeds meer bedrijven besluiten tot herontwerp van hun supply chains, waarvoor het reduceren van risico’s een belangrijke reden is.’

Weer versus klimaat

Royal HaskoningDHV beschikt over een uitgebreide database waarin per locatie de risico’s zijn aangegeven. Die risico’s kunnen het gevolg zijn van geopolitieke kwesties zoals de ontwikkelingen in Oekraïne en het Midden-Oosten, maar ook van het weer of het klimaat. ‘Die twee zijn niet hetzelfde’, stelt Daniel Martens, climate risk intelligence lead bij Royal HaskoningDHV. ‘Weersverschijnselen zoals orkanen en overstromingen zorgen dagelijks voor verstoringen. Dan gaat het om veranderingen in de atmosfeer op korte termijn. Bij klimaatveranderingen gaat het om veranderingen op lange termijn, zoals de toenemende droogte in bepaalde delen van de wereld.’

Martens laat foto’s zien van bosbranden, aardverschuivingen, overstromingen en verdroging. ‘Wat vaak wordt onderschat, zijn de indirecte consequenties van deze gevaren voor onze supply chains. Wat is bijvoorbeeld de impact van de toenemende hittestress op onze toekomstige productiviteit? Wat veel mensen niet weten, is dat langdurige perioden met hoge temperaturen kunnen leiden tot schade aan de infrastructuur, bij spoorwegen bijvoorbeeld. Of denk aan belangrijke waterwegen zoals de Rijn en de Yangtze, die door de lage waterstanden vorig jaar lange tijd nauwelijks bevaarbaar waren.’

Meer bewustzijn over risico’s

Martens snapt dat supply chain professionals overweldigd worden door de veelheid aan gevaren die het gevolg kunnen zijn van weersverschijnselen, klimaatveranderingen of andere fenomenen, zoals aardbevingen. ‘Als Royal HaskoningDHV kunnen we helpen om het bewustzijn binnen bedrijven te vergroten. Daarbij maken we onderscheid tussen transitierisico’s en fysieke risico’s. Bij fysieke risico’s kun je denken aan acute risico’s zoals stormen en hittegevolgen en aan chronische risico’s zoals de stijging van de zeespiegel. Bij transitierisico’s praten we onder meer over geopolitieke en economische risico’s.’

Al die risico’s kunnen zowel direct als indirect impact hebben op de supply chains van bedrijven. ‘Vervolgens gaan we in op de vraag hoe bedrijven zich kunnen weren tegen deze risico’s. Daarbij zien we dat de meeste bedrijven hun eigen impact op bijvoorbeeld het klimaat proberen te reduceren, bijvoorbeeld door de CO₂-uitstoot te minimaliseren. Maar wat vaak minder aandacht krijgt, is wat bedrijven kunnen doen om hun eigen supply chain aan te passen en daardoor weerbaarder te maken.’

Koppelen van database aan AIMMS-software

Martens geeft een voorbeeld van een quickscan die Royal HaskoningDHV uitvoert voor bedrijven. Op basis van de database met locatiegebonden risico’s kan het adviesbureau aangeven welke locaties in de supply chain de grootste risico’s lopen en waaruit die risico’s bestaan. ‘Dat kunnen eigen locaties zoals fabrieken en magazijnen zijn, maar ook de locaties van leveranciers’, legt Martens uit. ‘Vervolgens kijken we naar de drie of vier locaties met de grootste risico’s en onderzoeken we in hoeverre de fabrieken of magazijnen op die locaties bestand zijn tegen die risico’s.’

Door Royal HaskoningDHV’s database te koppelen aan de software van AIMMS, zijn bedrijven in staat om bij herontwerp van hun supply chains rekening te houden met locatiegebonden risico’s. ‘Wij brengen de supply chains van bedrijven in kaart en identificeren wat de meest cruciale locaties zijn. Dat kunnen de eigen fabrieken en magazijnen zijn, maar ook die van de belangrijkste klanten en leveranciers. Vervolgens gebruiken we de data van Royal HaskoningDHV om de risicofactor van die locaties te berekenen’, verklaart Van Nierop.

Wat is plan B?

De software laat geografisch zien welke locaties de grootste risico’s lopen. Van Nierop: ‘Vervolgens beginnen we met het doorrekenen van scenario’s waarbij we deze locaties één voor één uitzetten. Dat laat zien wat de impact is als een locatie door bijvoorbeeld een brand of een overstroming niet beschikbaar is. We kunnen per scenario uitrekenen wat de gevolgen zijn voor de kosten, servicelevels en uitstoot.’

Deze oplossing stelt bedrijven in staat om te anticiperen op verstoringen door een business continuity plan te maken. Wat is plan B als bijvoorbeeld het distributiecentrum in Parijs om wat voor reden dan ook uitvalt? Is het mogelijk om alle klanten van Parijs te bedienen vanuit het distributiecentrum in Brussel? Of moeten er nog andere distributiecentra ingeschakeld worden? ‘Het doorrekenen van verschillende scenario’s laat zien wat de beste noodmaatregelen zijn, zodat we een plan B hebben klaarliggen voor het geval dat nodig mocht zijn.’

Kijk ook naar de lange termijn

Extra inzicht biedt de grafiek waarin de risicofactor is uitgezet tegen de impact op winst. Elke stip in de grafiek representeert een locatie. Van Nierop: ‘Deze grafiek laat zien op welke locaties we ons moeten focussen. De stippen rechtsboven in de grafiek staan voor de locaties met een grote kans op verstoringen, waarbij die verstoringen een grote impact hebben. Daarmee moeten we aan de slag. Als het gaat om een distributiecentrum, kunnen we kijken naar een andere locatie. Als het gaat om een leverancier, moeten we misschien nadenken over multisourcing.’

Het is niet alleen mogelijk om een dergelijke grafiek voor de huidige situatie te maken, maar ook voor de situatie over tien of twintig jaar. Dan wordt duidelijk wat de impact is van bijvoorbeeld de opwarming van de aarde of stijging van de zeespiegel op de supply chain. Van Nierop: ‘We moeten niet alleen naar de korte termijn kijken, maar juist ook naar de lange termijn. Beide zijn belangrijk om je supply chain weerbaarder te maken.’