CO2-reductie en reshoring gaan hand in hand

Herontwerp van het netwerk van fabrieken is de belangrijkste maatregel die bedrijven (gaan) nemen om de uitstoot van CO₂ te verminderen. Door productiecapaciteit uit China en Azië te verplaatsen naar West-Europa (‘onshoring’) of Centraal- en Oost-Europa (‘nearshoring’) wordt niet alleen de hele supply chain minder kwetsbaar voor verstoringen, maar kunnen tegelijkertijd de CO₂-emissies worden verminderd. Dat blijkt uit onderzoek van logistiek en locatie-adviesbureau Buck Consultants International (BCI Global) en Supply Chain Media waaraan zo’n 150 supply chain executives uit Europa en de VS deelnamen.

Eén op de twee bedrijven geeft aan dat CO₂-reductie voortkomt uit eigen strategische overwegingen, maar bij de helft spelen het in lijn zijn met steeds strenger wordende regelgeving en klanteisen ook een belangrijke rol. ‘Bedrijven moeten continu de afweging maken tussen juiste en tijdige dienstverlening, kosten, risico’s, de cashpositie en CO₂-reductie. We zien dat veel bedrijven in dat soort afwegingen aan CO₂-reductie nog geen topprioriteit geven’, aldus Martin Gouda, partner bij BCI.

De noodzaak om de reductie te versnellen, wordt overigens wel nadrukkelijk gevoeld. Gouda: ‘Interessant is dat veel bedrijven decentralisatie van productie, ook wel re-shoring genoemd, nu óók zien als substantiële CO₂-reductiemaatregel, omdat langeafstandsvervoer vanuit Azië naar Europa dan afneemt. En daar komt risicovermindering op verstoringen in de supply chains nog bij.’ Barrières liggen vooral in het gebrek aan knowhow bij toeleveranciers, de afwezigheid van standaarden en het gebrek aan tijd en middelen in het eigen bedrijf, blijkt uit het onderzoek.

Carbon accounting

Carbon accounting, het exact in kaart brengen van emissies in alle stappen van het productie- en distributieproces, staat nog in de kinderschoenen, maar de noodzaak om op basis van goede data te sturen, neemt snel toe. Slechts één op de drie bedrijven heeft carbon accounting echter adequaat en over de hele keten georganiseerd, blijkt uit het onderzoek.

‘Bij veel bedrijven staat het meten van de CO₂-uitstoot nog in de kinderschoenen. Dat is zorgelijk, omdat de Europese regelgeving met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) een kleine 50.000 bedrijven direct, maar veel meer bedrijven indirect, per 2025 verplicht tot rapportage van onder andere CO₂-emissies’, stelt Niels Prins, senior-adviseur bij BCI. ‘Tot nog toe blijft het vaak bij schattingen op jaarlijkse basis met gebruik van kengetallen, zonder gebruik te maken van al beschikbare specifieke tools en richtlijnen.’

CBAM

Bijna 50 procent van de bedrijven heeft ook nog niet onderzocht wat de impact van het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) betekent voor hun bedrijf en marktpositie. Het CBAM voorziet in Europese heffingen op CO₂-intensieve producten die van buiten de Europese Unie binnenkomen, met als doel Europese bedrijven, die onder stringente regelgeving vallen, niet te benadelen. Martijn Lofvers, directeur van Supply Chain Media, ziet een duidelijke inhaalactie. ‘Ruim 40 procent verwacht in 2026 een duidelijke impact, veel meer dan nu. Bedrijven zullen dus snel aan de slag moeten om de mogelijke effecten te beoordelen.’