Glenn Koepke: ‘Mogelijk grondige herziening wereldwijde supply chains’

Er is inmiddels een jaar verstreken sinds de inval van Rusland in Oekraïne. Supply chains in beide landen ondervinden daarvan de nadelige gevolgen – vooral in en rond het oorlogsgebied waar veilig transport de grootste zorg is voor iedere schakel van het supply chain-ecosysteem. Glenn Koepke, GM Network Collaboration bij Supply Chain Visibility-platform FourKites, acht het onwaarschijnlijk dat er het komende jaar nog enige stabiliteit kan worden herwonnen. Maar nu de schijnwerpers wereldwijd op China en Rusland en de VS en Oekraïne zijn gericht, zouden volgens hem de supply chains wel eens grondig kunnen worden herzien.

Het goederentransport naar Rusland en Oekraïne daalde in 2022 aanzienlijk. Uit recente cijfers van de importvolumes blijkt echter dat de supply chain van Rusland dramatisch verslechtert, terwijl die van Oekraïne gestaag verbetert. Het importvolume van Rusland is op jaarbasis met 96,2 procent gedaald, terwijl dat van Oekraïne in dezelfde periode met 14,3 procent steeg. Beide landen voeren dus nog steeds producten in om in hun behoeften te voorzien en er vindt nog steeds handel plaats.

Glenn Koepke: ‘Als gevolg van de oorlog hebben de meeste internationale bedrijven hun activiteiten en investeringen in de regio stopgezet – een enorme verstoring van het bestaande ecosysteem en een enorme leegte die toekomstige generaties na de oorlog weer moeten opbouwen. Ik herinner me dat ik TMS-systemen inzette voor internationale bedrijven die fabrieken en distributiecentra hadden in zowel Rusland als Oekraïne, en dat teamwork zeer effectief was. Helaas zal het idee van één team heel moeilijk zijn voor toekomstige generaties.’

Landurige impact handelsstroom

De handelsstroom voor vrachtvervoer over de weg en per spoor tussen West-Europa en Wit-Rusland en Rusland zal volgens Koepke langdurig impact hebben op de wereldwijde supply chains, gezien de sancties, de veiligheid en de politieke gevolgen van die handel. ‘Rusland liet altijd veel niet-Russische chauffeurs toe, op basis van jaarlijkse aantallen vergunningen. Dat is niet langer nodig, en het zal waarschijnlijk tientallen jaren duren voordat internationale bedrijven hun activiteiten en verloren investeringen in de regio willen voortzetten en terugwinnen.’

En niet alleen de handelsstroom wordt beïnvloed, ook de route van schepen op de Zwarte Zee zal volgens Koepke veranderen. ‘De gevolgen op de lange termijn zullen uiteraard samenhangen met de gebieden die veroverd zijn. Maar logistiek gezien is de Zwarte Zee een belangrijke strategische corridor voor zowel import- als exportvracht. Voor Oekraïne is de Zwarte Zee ook een kritieke schakel om aangesloten te zijn op de wereldeconomie en niet afhankelijk te zijn van buurlanden en handelspartners om toegang te krijgen tot de mondiale waterwegen.’

Handelsoorlog China en VS

Vanuit supply chain-oogpunt is het ergste scenario volgens Glenn Koepke dat China en de VS in een handelsoorlog verwikkeld raken. ‘Gezien China’s productie- en exportvolume naar de rest van de wereld, zou dit ertoe leiden dat productielijnen, prijzen en productbeschikbaarheid veranderen op een manier die we nog nooit hebben gezien. Uiteindelijk moeten leveringsketens mondiaal blijven vanwege de afhankelijkheden die netwerken in de loop van tientallen jaren hebben opgebouwd. Dit van de ene op de andere dag veranderen, is gewoon niet haalbaar op wereldschaal.’

De gewijzigde macro-economische omgeving heeft ook de manier veranderd waarop verladers het vervoer van goederen in en rond het oorlogsgebied benaderen. Volgens Koepke wordt met name gekeken naar veiligheid, risico en blootstelling en minder naar vraag, capaciteit en inflatie. ‘Hoewel Rusland en Oekraïne specifieke producten produceren en voor bepaalde grondstoffen netto-exporteurs zijn, zijn de supply chains wereldwijd over het algemeen veerkrachtig gebleven. Er werden alternatieven gevonden en ze kunnen zich op lange termijn zonder gevolgen handhaven.’