Cool Port II: nieuwe schakel in wereld dekkend cold chain-netwerk

De logistieke dienstverlening rondom gekoelde en diepgevroren foodproducten is van oudsher een gefragmenteerde markt. Multinationals moesten zakendoen met lokale koel- en vrieshuizen die allemaal hun eigen werkwijzen hanteerden, met hoge integratiekosten als gevolg. Het Amerikaanse Lineage wil dit doorbreken en heeft in korte tijd, door middel van vele overnames, een wereld dekkend cold chain-netwerk opgebouwd. Eén van de schakels hierin is Cool Port II in Rotterdam, een gloednieuw, hoog geautomatiseerd hoogbouwvrieshuis dat dit jaar operationeel werd. Supply Chain Magazine nam er een kijkje en vroeg Harld Peters, president van Lineage Europe, wat de vervolgstappen zijn.

Door Harm Beerens

‘Ons bedrijf is in 2008 in de VS opgericht door twee investeerders die een duidelijke visie hadden op waar in de food behoefte aan was’, vertelt Harld Peters (foto onder) tijdens zijn welkomstwoord, in de meeting room van Cool Port I in Rotterdam. Het uitzicht op de haven is fenomenaal. ‘Ze zagen dat de markt van koel- en vrieslogistiek wereldwijd zeer traditioneel was georganiseerd, met vooral familiebedrijven die lokale markten bedienden. Terwijl grote foodbedrijven juist behoefte hebben aan logistiek dienstverleners die een breed spectrum aan diensten kunnen leveren en die locaties hebben in alle delen van de wereld waar zij ook actief zijn.’

Veel Nederlandse acquisities

Om hun droom te verwezenlijken, kochten de founding fathers van Lineage een eerste warehouse in het Amerikaanse Seattle en begonnen daarna aan een reeks van tot nu toe 24 acquisities. De grote klapper in Europa was de overname van het Nederlandse Partner Logistics in 2017, dat toen in Europa over zes grote, hoog geautomatiseerde koel- en vriesmagazijnen beschikte. Andere Nederlandse bedrijven die werden ingelijfd, waren Van Tuijl Logistics, UTI Forwarding, Frigo’s, Vriescentrale, Van Soest Coldstores, Veldboer Koel- en Vrieshuizen, H&S Group en Frigocare. Van deze laatste twee werden slechts enkele vestigingen overgenomen.

Automatisch hoogbouwvrieshuis

In 2021 nam Lineage de koel- en vrieshuizen van Kloosterboer over, waar ook het gigantische Cool Port-complex in de City Terminal in Rotterdam onder viel. Twee jaar na de realisatie van Cool Port I, een multifunctionele terminal waar geïmporteerd fruit wordt ontvangen, verwerkt en opgeslagen, was Kloosterboer op dezelfde locatie begonnen met alweer een nieuw project: een automatisch hoogbouwvrieshuis dat voornamelijk op export was gericht. In januari van dit jaar werd dit operationeel, met aardappelverwerker Lamb Weston als launching customer.

‘Deze locatie heeft ruimte voor 60.000 palletplaatsen’, meldt Cool Port II-manager Eric Velthuijzen tijdens de rondleiding, waarbij iedereen in dikke jassen is gehuld. ‘De pallets afkomstig van klanten worden met zelflossende koelvrachtwagens in de expeditiehal uitgeladen en gaan zonder dat er ook maar een mens aan te pas komt via rollenbanen, draaitafels en sluizen automatisch naar het vrieshuis. Daar worden ze met behulp van een kranensysteem automatisch op hun plaats in het 40 meter hoge gebouw gezet.’

Meebewegen met supply chain-strategie

De samenwerking tussen foodbedrijf en logistiek dienstverlener is binnen een cold chain-omgeving anders dan normaal, stelt Peters. ‘Je gaat een intense samenwerking met elkaar aan waarbij masterdata en ICT-systemen perfect moeten worden afgestemd. Je maakt gedetailleerde afspraken met elkaar over de manier waarop je orders uitwisselt, hoe je tracking & tracing en kwaliteitscontrole organiseert en uiteraard onder welke omstandigheden producten moeten worden opgeslagen.’

Dit alles vergt een behoorlijke investering, die je als verlader liever niet voor ieder land waar je actief bent opnieuw wilt doen. Tegelijkertijd ziet hij dat foodbedrijven steeds sneller moeten kunnen schakelen omdat bijvoorbeeld consumentengedrag verandert (corona!) of retailers opeens andere eisen gaan stellen aan de wijze waarop ze willen worden beleverd. ‘Dan is het handig als jouw logistiek dienstverlener over een breed netwerk van opslaglocaties beschikt zodat hij kan meebewegen met de veranderende supply chain-strategie.’

Opslag onder verschillende condities

Tijdens de rondleiding door Cool Port I wordt duidelijk wat de aansturing van een koel- en vrieshuis zo complex maakt. ‘Je hebt met een diversiteit aan fruitsoorten te maken die onder verschillende condities moeten worden opgeslagen’, aldus general manager Derek-Jan van Rees. ‘Avocado’s moeten op een heel andere temperatuur worden bewaard dan mango’s of fruitsapconcentraat. Veel fruitsoorten mogen ook niet bij elkaar worden opgeslagen omdat dat het rijpingsproces kan beïnvloeden. Je moet het zuurstofgehalte en de ethyleen die bij sommige fruitsoorten vrijkomt, kunnen reguleren.’

Om hieraan tegemoet te komen is het distributiecentrum waar Van Rees ons doorheen leidt, onderverdeeld in wel twintig verschillende secties, die qua koel- en luchtinstellingen allemaal apart worden beheerd en aangestuurd. ‘Om de hele operatie zo efficiënt mogelijk te laten draaien en iedere vierkante meter optimaal te benutten, hebben we een eigen Warehouse Control System ontwikkeld, met algoritmes die op basis van data en metingen telkens de beste beslissingen nemen.’

Data scientists besparen energie

Eén van de grootste uitdagingen binnen koel-/vriesketens is duurzaamheid. Om midden in de zomer een vriestoren van 40 meter hoog tot -20 graden te koelen, kost nogal wat energie. ‘Ons doel is om op termijn volledig energieneutraal te zijn’, zegt Peters op het dak van Cool Port I, waar 11.000 zonnepanelen liggen te fonkelen in de zon.

‘Met deze panelen kunnen we ongeveer 30 tot 40 procent van de benodigde energie opwekken, maar dat kan alleen als we het slim aanpakken. Als er veel stroom beschikbaar is omdat de zon flink schijnt, zoals nu, dan kunnen we extra koelen zodat we tijdens daluren juist minder energie nodig hebben. In het hele gebouw hangen metertjes en sensoren en we hebben een speciale afdeling met data scientists die hier voortdurend aan rekenen. Het lijken allemaal kleine dingen maar alle maatregelen bij elkaar hebben ons tot nu toe 8 tot 20 procent energiebesparing opgeleverd.’

Multimodaal transport

Een andere vorm van duurzaamheid ligt op het vlak van transport en CO₂-uitstoot. Cool Port zit op een triple A-locatie: pal aan de A15, pal aan het spoor en pal aan ‘short sea’-terminal Eemhaven. Peters: ‘Veel containers worden nog per truck aangevoerd, maar we doen er alles aan om dit zoveel mogelijk naar water te verplaatsen, met binnenvaartschepen, en dan het liefst elektrische. Dit kunnen we als dienstverlener echter niet zelf beslissen maar moeten we afstemmen met onze opdrachtgevers, met rederijen en terminals. Ook dat vraagt om nauwe samenwerking.’

Transport per schip is wat langzamer en je moet er zeker van zijn er voldoende transportcapaciteit beschikbaar is, aldus Peters. ‘Je kunt schaars personeel in een magazijn niet laten wachten op een vracht omdat er op dat moment geen boot beschikbaar is. Hierin zijn zeker nog stappen te zetten, maar multimodaal transport zien wij echt als the way to go.’

Ketensamenwerking stimuleren

De heilige graal om tot een volledig duurzame, efficiënte en flexibele cold chain te komen, is ketensamenwerking en Lineage heeft de ambitie hierin een stimulerende rol te pakken. ‘We willen een echte partner zijn voor onze klanten en meedenken over hoe ze hun supply chain kunnen verduurzamen en optimaliseren. Wil je je warehouse in de buurt van je fabriek of juist dichter bij je afzetmarkten? Zoek je een partij voor alleen opslag van pallets in een havengebied of wil je een koel-/vriesdienstverlener die ook het transport naar klanten voor z’n rekening kan nemen? Over dit soort vraagstukken hebben we in korte tijd veel kennis opgebouwd die we graag inzetten voor onze klanten.’

En hoe zit het met de acquisities? Kunnen we die nog veel verwachten? Peters: ‘Hier in Nederland zijn we nu wel klaar met overnames, maar we blijven uiteraard wel nieuwe locaties ontwikkelen. De voorbereidingen voor een derde Cool Port zijn al gestart.’