Disrupties raken supply chains van Ace & Tate en Adama

Wat is de impact van disrupties zoals de oorlog in Oekraïne? En hoe kunnen we onze supply chains daartegen wapenen? Dat waren de twee meest prangende vragen tijdens de allereerste SCM Talkshow op 31 maart. Sarah Mozes van brillenmerk Ace & Tate en Annika Goudswaard van Adama, producent van gewasbeschermingsmiddelen, deelden hun ervaringen in de studio. ‘Als er logistiek dienstverleners zijn die kunnen helpen met transport naar Oekraïne, hoor ik het graag.’ 

Door Marcel te Lindert

Ook een prachtige zomer kan voor een disruptie in de supply chain zorgen. In 2018 beleefde Nederland de heetste zomer in meer dan driehonderd jaar. Het destijds vijf jaar oude Ace & Tate verkocht zoveel zonnebrillen dat de supply chain de vraag niet kon bijbenen. ‘We hadden gave winkels, een gave webshop en gave brillen, maar daarmee was dan ook alles gezegd. We hadden veel voorraad, maar op de verkeerde plek. We hadden een ERP-systeem dat wel de totale voorraad liet zien, maar niet op welke plek het lag. Daarnaast had onze leverancier van lenzen te weinig productiecapaciteit. En ons hoofdkantoor stond vol met retouren, waarvoor geen goed proces was opgezet. Het gevolg: een customer service-afdeling die huilende klanten aan de telefoon kreeg en elk overzicht kwijt was. Net als de mensen in de operatie’, vertelt supply chain director Sarah Mozes tijdens de talkshow.

Containers in Odessa

Disrupties zijn het leidende thema tijdens de eerste SCM Talkshow. De impact op supply chains kan groot zijn, zoals Adama op dit moment merkt met de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. De producent van gewasbeschermingsmiddelen moet toezien hoe de samenwerking met veel ketenpartners in de landen van de voormalige Sovjet-Unie is verstoord. ‘Gisteren heb ik eindelijk goed nieuws gekregen. De producten die vaststonden in de haven van Odessa, zijn aangekomen in Lviv’, meldt Annika Goudswaard, regional supply chain manager Europe bij Adama. ‘Maar in Turkije staan nog altijd twintig containers vast die we niet in Lviv kunnen krijgen. We hebben nu besloten om deze containers terug te halen naar Rotterdam en ze met vrachtwagens naar Oekraïne te brengen. Als er logistiek dienstverleners zijn die ons daarmee willen helpen, hoor ik het graag.’

De vele sancties maken zakendoen met ketenpartners in Rusland en Belarus nog lastiger. ‘We hebben de sanctielijsten minutieus doorgelopen. Gelukkig staan onze ketenpartners er niet op. Rusland zelf doet er ondertussen alles aan om onze goederen te ontvangen. Ze hebben zelfs de importheffingen laten vervallen. Maar het is lastig om vervoerders richting Rusland te vinden en om leveringen aan Rusland verzekerd te krijgen’, aldus Goudswaard, die spreekt over een moreel dilemma. ‘We hebben overwogen of we net als zoveel andere bedrijven moeten stoppen met onze activiteiten in Rusland en Belarus. Maar onze producten zijn zo belangrijk voor de voedselvoorziening dat we besloten hebben om actief te blijven.’

Vertragingen door Brexit

De supply chain van Ace & Tate wordt op dit moment nog niet geraakt door de oorlog in Oekraïne. ‘We hebben daar geen winkels en halen er geen grondstoffen vandaan. Ook lopen onze transportroutes niet via die landen. Maar de situatie daar helpt niet om met onze operatie in een stabielere, positievere flow te komen’, verklaart Mozes, die wel heeft moeten ingrijpen ten tijde van de Brexit. ‘We waren gewend om orders van consumenten uit het Verenigd Koninkrijk uit te leveren vanuit Nederland, maar die leveringen kwamen in de eerste weken na de Brexit vaak vast te staan. We hebben van alles geprobeerd om dat te voorkomen, maar uiteindelijk toch besloten om een warehouse in het Verenigd Koninkrijk te openen. De vertragingen en daarmee ook de kosten liepen simpelweg te hoog op.’

Mozes legt uit hoe ze na haar aanstelling in het najaar van 2018 de supply chain van Ace & Tate op poten heeft gezet. Ze heeft de organisatie versterkt, het bestelproces en het voorraadbeheer aangepakt en het netwerk geoptimaliseerd. ‘De monturen komen grotendeels uit China en voor een kleiner deel uit Cambodja en Italië. De afgelopen twee jaar hebben we nog meer productie van China naar Cambodja verplaatst. Nu overwegen we om de productie nog dichterbij te halen. Dat is deels vanwege de coronacrisis, maar ook vanwege verschillende sociaal-politieke ontwikkelingen. Als we dichterbij huis produceren, kunnen we de supply chain beter onder controle houden. Zo zie je maar: je zet een nieuw netwerk op waar je lang naartoe werkt. En voordat de inkt droog is, ben je alweer bezig met een nieuwe opzet.’

Lockdown in Shanghai

Omdat Adama onderdeel is van het Chinese conglomeraat ChemChina, blijft de band met China sterk. ‘Daar hebben we een nieuw R&D-centrum gebouwd en ook een sterke commerciële vestiging geopend. China is een belangrijke groeimarkt, daar willen we een nog belangrijkere speler worden’, meldt Goudswaard. Op dit moment komt 80 procent van de producten voor de Europese markt uit Israël, terwijl Adama ook fabrieken in Polen, Spanje en Italië heeft. ‘In China hebben we een paar jaar geleden een grote nieuwe fabriek opgezet, waar veel grondstoffen vandaan komen. China is een machtig mooi land, maar het is vaak alles of niets. Nu ligt Shanghai stil vanwege een coronauitbraak. Wat betekent dat voor onze veiligheidsvoorraden? We kopen onze grondstoffen zeven maanden van tevoren in en hebben best nog wat buffers, maar de lockdown in Shanghai vraagt onze aandacht.’

Productie dichterbij huis kan helpen om de risico’s in de supply chain te reduceren, maar biedt ook andere voordelen. Mozes noemt de kortere doorlooptijden als voorbeeld. ‘Ook in onze supply chain is de need for speed aanwezig. Productie dichtbij huis leidt niet alleen tot kortere doorlooptijden in transport, maar ook in productie. Voor het maken van een montuur zijn circa dertig productiestappen nodig. Onze leveranciers in China doen die stappen achter elkaar. In Italië hanteren ze een ander productieproces, waardoor ze veel stappen tegelijk kunnen uitvoeren. Dat scheelt een stuk in snelheid.’

De presentatie van Annika Goudswaard (Adama) is te zien op YouTube: https://youtu.be/GnaHY8We-9U, net als de presentatie van Sarah Mozes (Ace & Tate): https://youtu.be/mZTxLdvUYQY. En bekijk ook het rondetafelgesprek van Goudswaard en Mozes: https://youtu.be/A47T1e-ABvI.