Allianz: groei in bouwsector brengt ook nieuwe risico’s met zich mee

De mondiale bouwsector kan zich na corona opmaken voor een periode van sterke groei. Die groei komt voort uit overheidsinvesteringen in de infrastructuur en uit de transitie naar een energieneutrale maatschappij. Dit zorgt wel voor nieuwe risico’s, vanwege radicale veranderingen in ontwerpen, materialen en processen. Deze uitdagingen komen boven op de momenteel toch al zwaar belaste supply chains, de tekorten aan materialen en arbeidskrachten en de hogere kosten. Een nieuw rapport van Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS), ‘Construction risk after Covid’, beschrijft zowel de acute risicotrends voor de bouwsector als die op de lange termijn.

‘Covid-19 heeft een nieuw tijdperk voor de bouwindustrie ingeluid’, meldt Yann Dreyer, Global Practice Group Leader for Construction in het internationale Energy & Construction-team van AGCS. ‘Bouwprojecten zijn tijdens de pandemie doorgegaan en er komt nog meer groei aan, maar de algehele randvoorwaarden zijn fundamenteel veranderd. De industrie ziet zich geconfronteerd met nieuwe uitdagingen, zoals een volatiele supply chain en torenhoge materiaalkosten, tekorten aan geschoolde arbeidskrachten en een grotere focus op duurzaamheid. Daarnaast kan de versnelde implementatie van kostenbesparingsstrategieën en van nieuwe technologieën en ontwerpen zorgen voor een snellere toename van risico’s, zowel voor bouwbedrijven als voor verzekeraars.’

De groeiverwachting voor de sector is gebaseerd op een aantal factoren, zoals groeiende bevolkingen in opkomende markten en aanzienlijke investeringen in alternatieve vormen van energie en in systemen voor energieopslag en -overdracht. Gebouwen zullen naar verwachting niet alleen een betere CO₂-voetafdruk moeten krijgen, maar in regio’s met een groter rampenrisico ook betere afweersystemen tegen zeewater en overstromingen. Ook hebben ze betere riolerings- en afvoersystemen nodig om bestand te zijn tegen frequenter extreem weer. Tegelijkertijd hebben overheden in veel landen plannen voor investeringen in grote infrastructuurprojecten.

Nadelen van de boom in de bouw

De verwachte boom brengt specifieke uitdagingen met zich mee. Op de middellange termijn kunnen plotselinge vraagpieken supply chains nog meer onder druk zetten en bestaande tekorten aan materialen en geschoolde arbeidskrachten verergeren. Daarnaast moeten veel spelers in de branche mogelijk sneller efficiëntie- en kostenbesparingsmaatregelen gaan implementeren als hun winstmarges zijn geraakt tijdens corona. Dit kan ten koste gaan van kwaliteits- en onderhoudsniveaus en de foutgevoeligheid vergroten. Uit een analyse van AGCS blijkt dat ontwerpgebreken en slecht vakmanschap een van de belangrijkste oorzaken zijn van bouw- en engineering-verliezen. Deze vertegenwoordigen zo’n 20 procent van de waarde van bijna 30.000 onderzochte claims in de sector tussen 2016 en eind 2020.

De sterkere focus op duurzaamheid en net zero zal van grote invloed zijn op de risico’s in de bouwsector. Volgens het VN-Milieuprogramma zijn gebouwen en de bouwsector goed voor 38 procent van alle energiegerelateerde CO₂-uitstoot. Om die te verlagen, moeten bestaande gebouwen worden gerenoveerd en een nieuwe bestemming krijgen. Daarnaast moeten er in relatief korte tijd binnen de hele markt nieuwe materialen en bouwmethoden worden geïntroduceerd. Dit brengt een verhoogd risico op gebreken met zich mee, of kan onverwachte gevolgen hebben op veiligheids-, milieu- of gezondheidsgebied. Zo wordt er de laatste jaren steeds meer hout gebruikt in de bouw, een duurzaam en kostenefficiënt materiaal. Dit heeft echter ook gevolgen voor het risico op brand- en waterschade.

De twee gezichten van modulair bouwen

Uiteindelijk hebben moderne bouw- en productiemethoden het potentieel om de bouw radicaal te transformeren, waarbij er meer risico wordt geëxternaliseerd en er meer gebruik wordt gemaakt van technologie. Vooral modulair bouwen brengt veel voordelen met zich mee, zoals gecontroleerd kwaliteitsmanagement in de fabriek, minder bouwafval, een halvering van de bouwtijd en minder verstoring van de omgeving. De zorgen over herhaaldelijke verliezen worden echter ook groter. ‘Bij modulaire en prefab-methoden is er een groter risico op serieverliezen, omdat een onderdeel waarbij fouten worden ontdekt al in meerdere projecten gebruikt kan zijn’, aldus Olivier Daussin, Construction Underwriting Lead in het internationale Energy & Construction-team van AGCS.

Het tekort aan geschoolde arbeidskrachten in de bouwsector zal de trend richting externe productie en automatisering waarschijnlijk nog verder versterken. Tegelijkertijd leidt de digitalisering van de bouw tot meer cyberblootstelling, waartegen engineering- en bouwbedrijven zich beter zullen moeten wapenen. Momenteel worden de vele betrokken partijen op een bouwterrein met elkaar verbonden via diverse gedeelde IT-platformen, wat hen kwetsbaarder maakt. Er zijn allerlei cyberrisico’s: kwaadaardige pogingen om toegang te krijgen tot gevoelige gegevens, verstoring van de beheersystemen van projectlocaties en de diefstal die daarmee gepaard gaat, verstoring van de supply chain en beschadiging van projectontwerpgegevens. Al deze risico’s kunnen leiden tot vertragingen en schade.

Bouwlocaties beter beschermen tegen natuurrampen

De uitstoot van broeikasgassen moet omlaag. Dit leidt tot duurzamere bouwmethodes voor woningen, bedrijfspanden en infrastructuur. Deze trend kan ook nog verder versneld worden doordat de branche op zoek is naar meer efficiëntie en een zo laag mogelijke afvalproductie. Er moet ook beter naar bouwlocaties gekeken worden om de gevolgen van klimaatgerelateerde gebeurtenissen te beperken, zoals bosbranden, plotselinge overstromingen en aardverschuivingen. De claimanalyse van AGCS laat zien dat natuurrampen nu al de op één na kostbaarste oorzaak van verliezen in de bouw zijn, na branden en explosies. In de afgelopen vijf jaar vertegenwoordigden deze al zo’n 20 procent van de claimwaarde.