Hogeschoolstudent krijgt lesje vernieuwende supply chain-technologie

Tijdens de werkconferentie ‘Soepele keten door slimme technologie’ kregen studenten en alumni van de opleiding Logistics Management aan HAN University of Applied Sciences een inkijkje in hoe kunstmatige intelligentie hun vakgebied heeft veranderd. Adviesbureau SCEX verzorgde de inleiding, gevolgd door praktijkverhalen van Bakker.com, Gaston Medical en Detailresult. ‘Het is voor ons onmogelijk dit soort vernieuwende technologie snel in ons onderwijsaanbod te verwerken’, zei curriculum-voorzitter Martijn Wezenberg van de HAN tijdens de forumdiscussie. ‘Daarom zijn bijeenkomsten met het bedrijfsleven voor ons zo waardevol.’ Met de deelname van onder andere Rituals, AS Watson, Rensa, Vos Logistics, LogistiekConcurrent, Vetipak, PG Kaas, Eriks, Paardekooper, Marel en Footlocker was dit bedrijfsleven in Nijmegen goed vertegenwoordigd.

Door Harm Beerens

Ligt er aan het eind van de dag nog voldoende vers brood in de schappen van de Dekamarkt? Hoe kun je de schapvoorraad zodanig optimaliseren dat klanten ook ná vier uur nog met een tevreden gevoel (en vers brood) de supermarkt verlaten terwijl je aan het eind van de dag zo min mogelijk hoeft weg te gooien? Dat is één van de vraagstukken waar econometrist Wouter Feil van Detailresult, het moederbedrijf van Dirk en Dekamarkt, met behulp van machine learning en andere slimme technologie steeds meer grip op krijgt. ‘Voorheen moesten managers van de broodafdeling zelf hun bestellingen plaatsen en werden ze afgerekend op de hoeveelheid derving. Dat leidde ertoe dat het brood al redelijk vroeg op de dag was uitverkocht en late klanten soms met een ontevreden gevoel de winkel verlieten, iets wat je kunt afleiden uit de samenstelling van de kassaverkopen.’

Forecasting supermarktverkoop

Het bleek een perfecte situatie om machine learning op los te laten, vertelt Feil, die bij Detailresult teamlead is van de afdeling Advanced Analytics. ‘De verkoop van brood is van zoveel factoren afhankelijk dat je die als mens onmogelijk allemaal kunt meewegen. Denk aan promotie-acties, broodsoorten die elkaar kannibaliseren, weersinvloeden, schoolvakanties, noem maar op. Historische verkoopdata hebben slechts een beperkt voorspellende waarde, want daarin mis je bijvoorbeeld de ‘‘lost sales’’. Dat zijn de broodjes die je in het verleden niet hebt verkocht maar wel had kúnnen verkopen als ze nog in de schappen lagen.’ Hij vertelt hoe hij al die data en informatie in een zelflerend model heeft gestopt en daarmee nu bestelvoorstellen laat berekenen die optimaal recht doen aan alle doelvariabelen. Hiermee bleek het mogelijk de out-of-stocks drastisch te reduceren terwijl de dervingskosten binnen de gewenste bandbreedte bleven.

Patiëntenlogistiek

Ook commercieel directeur Marcel Clerx van healthcare-innovatiebedrijf Gaston Medical deelt zijn ervaringen met kunstmatige intelligentie en laat zien hoe het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven hiermee een enorme versnelling in zijn patiëntenlogistiek heeft gerealiseerd. ‘Wij hebben een applicatie ontwikkeld waarmee je de resultaten van bloedonderzoek vergelijkt met de gegevens van miljoenen andere mensen. Hiermee weet je in een paar minuten of iemand bijvoorbeeld Covid heeft of niet. Dit bespaart het Catharina 2 miljoen euro aan PCR-testen per jaar en patiënten kunnen gelijk door naar de juiste afdeling.’

Optimaliseren lay-out distributiecentrum

Een derde presentatie wordt gegeven door supply chain manager Paul van den Berg van Bakker.com, een e-commercebedrijf op het gebied van bloemen en planten. ‘Wij zijn ooit begonnen als postorderbedrijf op het gebied van bloembollen, maar in 2018 hebben we een heel nieuwe start gemaakt met een breed commerceplatform. De ambitie is daarmee Europees marktleider op het gebied van levend groen te worden en dat vraagt om een geheel nieuw logistiek concept in ons distributiecentrum.’ Het bedrijf vroeg operations research-bedrijf More Optimal om een heel nieuwe lay-out van het dc te maken. Oprichter en CTO Anko van Kreij, die ook aanwezig is, vertelt hoe zijn bedrijf op basis van orderpatronen en visualisatie van logistieke stromen tot een optimale indeling van het dc is gekomen.

Onderwijs volgt bedrijfsleven

Tijdens de forumdiscussie, na afloop van de presentatie, roept discussieleider Casper Jansen van SCEX de vraag op of onderwijsinstellingen als de HAN meer leidend zouden moeten zijn in innovatieve technologie voor supply chain management. Volgens Nico Lamers, hoofddocent en praktijkcoördinator Logistics Management, is dat haast onmogelijk. ‘De ontwikkelingen gaan zo snel en het kost door allerlei procedures veel tijd om als hogeschool je curriculum aan te passen. Wij zijn er ten dienste van bedrijven, dus die moeten leidend zijn.’ Zijn collega Martijn Wezenberg, docent Logistiek en voorzitter van de curriculumcommissie, is het daarmee eens. ‘In plaats van inhoudelijke kennis over specifieke technologie leren wij onze studenten de competenties en vaardigheden die nodig zijn om deze technologie te begrijpen, zodat ze die in het bedrijfsleven kunnen adopteren en daarna ook zelf toepassen. De verhalen die we vandaag hebben gehoord, zijn hiervan perfecte voorbeelden en ontzettend leerzaam voor ons allemaal.’

Supply Chain Planning College

De werkconferentie ‘Soepele ketens door slimme technologie’ maakt onderdeel uit van het Supply Chain Planning College dat in 2018 is opgezet door de HAN in samenwerking met het Nijmeegse adviesbureau SCEX. Casper Jansen, destijds voorzitter van de logistieke beroepenveldcommissie bij de HAN, constateerde een enorme behoefte aan supply chain-planners bij bedrijven en nam het initiatief hiervoor een praktijkgerichte minor binnen de bestaande opleiding op te zetten. Deze minor bestaat onder meer uit adviesopdrachten, business games, casuïstiek, excursies en gastcolleges. Om alles zo goed mogelijk te laten aansluiten op de beroepspraktijk is ook een community van bedrijven geformeerd waar studenten afstudeerstages kunnen lopen en na hun studie eventueel ook nog traineeships kunnen doen. Jansen: ‘Tijdens de werkconferenties die we regelmatig organiseren, komt de hele community bij elkaar om kennis uit te wisselen en inspiratie op te doen voor nieuwe projecten.’