Chief supply chain officers moeten aan de juiste strategische hendels trekken

Supply chain executives staan vandaag de dag voor een uiterst moeilijke taak, met een hoge urgentie om te handelen. De voortdurende onrust in de wereldwijde supply chains, als gevolg van allerlei tekorten, schreeuwt om meer veerkracht. Tegelijkertijd worden bedrijven gedwongen zich sterker in te zetten voor echt duurzame toeleveringsketens. En in hoeverre zorgt digitalisering voor de nodige smering om de verschillende radertjes van het bedrijfsleven soepel te laten draaien? Als onderdeel van haar jaarlijkse onderzoek voor de Top 28 Supply Chain Executives Europe-ranglijst, interviewde Supply Chain Media supply chain-leiders op de lijst om meer te weten te komen.

Door Martijn Lofvers, Onno Beijers, Johan Smits, Edwin Tuyn, Oskar Verkamman en Christian Plesca

Gevraagd naar de drie meest urgente onderwerpen op hun agenda, waren alle supply chain executives eensgezind in hun antwoorden: veerkracht, duurzaamheid en digitalisering. Supply chains moeten veerkrachtiger worden vanwege de verschillende soorten disrupties en de voortdurende tekorten aan materialen en mensen. In de VS is de zogenaamde ‘Great Resignation’ aan de gang: miljoenen Amerikanen zeggen hun baan op omdat de lockdowns hen hebben doen beseffen dat ze minder, of in ieder geval anders, willen werken. Naast de vergrijzing en grootschalige pensionering is dit een van de redenen voor het tekort aan arbeidskrachten. Ondertussen is het tekort aan personeel in het Verenigd Koninkrijk verergerd door de Brexit, waardoor duizenden vrachtwagenchauffeurs en magazijnmedewerkers uit Oost-Europa gedwongen werden terug te keren naar hun thuisland.

Tegelijkertijd is de duurzaamheidsagenda belangrijker dan ooit. Als gevolg daarvan moeten bedrijven de inrichting van hun toekomstige supply chain heroverwegen. Een handvol supply chain executives gaf aan dat hun bedrijven veel hebben gedaan op het gebied van duurzaamheid, maar dat ze nu een plafond hebben bereikt en moeite hebben om verdere verbeteringen door te voeren. Samenwerking tussen de verschillende sectoren zal zeker nodig zijn om de noodzakelijke doorbraak te forceren, aldus een van de topmanagers.

Een andere topman verklaarde tijdens het interview dat digitalisering geen doel op zich mag zijn, maar in plaats daarvan gericht moet zijn op het verbeteren van bestaande bedrijfsmodellen – door standaardisering – en het mogelijk maken van nieuwe. Twee topmanagers drongen er bij hun collega’s op aan om hun praktijkervaringen met supply chain start-ups en scale-ups te delen om het tempo van innovatie hoog te houden. Een andere topman uit de supply chain benadrukte dat er een nieuw soort leiderschap nodig is om binnen het complexe bedrijfssysteem aan de juiste hendels te trekken om zo de in elkaar grijpende radertjes te activeren.

Beoordeling supply chain executives

Om de strategische prestaties van Europese supply chain executives te beoordelen, hebben Supply Chain Media, adviesbureau KPMG en executive recruitmentbureau Inspired-Search gezamenlijk de zevende editie van de Top 28 van Europese Supply Chain Executives samengesteld. Deze ranglijst is gebaseerd op vier dimensies: financiële bedrijfsprestaties, persoonlijke verantwoordelijkheid, persoonlijke zichtbaarheid en stemmen van collega’s. Om in de lijst te worden opgenomen, moeten executives bovendien ten minste een jaar in hun huidige functie werkzaam zijn.

In de wereld van vandaag staan bedrijven voor grote zakelijke uitdagingen. Welke invloed heeft dit gehad op de financiële prestaties van de leiders dit jaar? Naast de verstoringen door de pandemie is het gedrag van klanten en consumenten aan het veranderen, traditionele kanalen verschuiven naar e-commerce en een omnichannel-benadering, en dit alles verhoogt de druk op operationele uitmuntendheid en logistieke kosten.

Om de financiële prestaties van dit jaar te analyseren, hebben Supply Chain Media en KPMG verschillende financiële berekeningen gebruikt, samen met een controle van de ESG-ratioscores. Gezien de enorme schommelingen in de supply chain tijdens de pandemie en de ernstige tekorten in de tweede helft van 2021, werd de Return On Capital Employed (ROCE) aangemerkt als de meest cruciale key performance indicator (KPI) van dit jaar. Meer dan om het even welke andere KPI geeft de ROCE de wendbaarheid en het reactievermogen aan om de planning van de supply chain uit te voeren en tegelijk de efficiëntie te behouden.

Dominant in de ranglijst

Een paar sectoren domineren duidelijk de rangschikking in dit post-pandemische tijdperk, namelijk de farmaceutische, biotechnologische en biowetenschappelijke bedrijven (en vooral Pfizer). Daarnaast hebben de thuisconsumptie en de toegenomen discretionaire uitgaven de bedrijven in verpakte consumptiegoederen naar de voorgrond gekatapulteerd. Het zal misschien niet verbazen dat de winsten van de 28 grootste bedrijven minder sterk zijn gedaald dan die van de grotere bedrijven in de Top 100. Eén van de redenen hiervoor zou kunnen zijn dat de operationele efficiëntie van deze Top 28 supply chain-leiders hen in staat stelt zich sneller aan te passen aan de pandemiegerelateerde uitdagingen.

Om tot de uiteindelijke Top 28 te komen, werden de scores van de bedrijven op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (Environmental, Social and Governance, ESG) op gevoel gecontroleerd. Er waren nauwelijks verschillen tussen de ESG-scores (bestaande uit de directe emissies van bronnen in eigendom of beheer plus indirecte emissies van de opwekking van ingekochte energie) van de verschillende topondernemingen. Om tot een duidelijke vergelijking op het gebied van duurzaamheid te komen, zijn de Scope 3-emissieratio’s – inclusief alle indirecte emissies die in de waardeketen van een bedrijf voorkomen – meegenomen in de analyse voor de Top 28.