Voorraadbeheer gefileerd door een cabaretier

In de Volkskrant-rubriek ‘Hoe moeilijk kan het zijn’ van afgelopen zaterdag schrijft Jasper van Kuijk (cabaretier en columnist) over voorraadbeheer in tijden van corona. Het huidige tekort aan mondkapjes en andere medische hulpmiddelen is volgens hem te wijten aan onze focus op kostenoptimalisatie. Als gevolg daarvan zouden er geen buffers meer zijn. Jasper slaat daarmee de spijker op zijn kop én toch de plank ook een beetje mis. Er is namelijk nog buffer zat, maar helaas niet van wat we nu nodig hebben. Magazijnen liggen overvol, maar met te veel van het verkeerde en te weinig van het goede.

Onder het mom van kostenoptimalisatie zijn onze ketens enorm lang geworden. Levertijden bedragen niet zelden vele maanden, terwijl productie en transport samen meestal niet meer dan enkele weken duren. En lange ketens impliceren heel veel voorraden die al lang van tevoren zijn besteld. Op basis van voorspellingen dus. En voorspellen is moeilijk, zeker als het de toekomst betreft. Er hoeft maar iets te gebeuren, laat staan een coronacrisis, en we zitten opgescheept met te veel van het verkeerde en te weinig van het goede. Met als gevolg dat de ene keten in allerijl moet opschalen, terwijl de andere per direct moet afschalen.

En dat laatste kan verstrekkende gevolgen hebben. Ga maar na. Bevatte een keten voorheen misschien voor vier maanden voorraad, dan bevat deze na halvering van de vraag ineens acht maanden voorraad en moet in de fabriek de eerstkomende vier maanden het licht uit. Daar gaat je efficiency (het beruchte bullwhip-effect in optima forma). Onder het mom van kostenoptimalisatie roepen we dus niet alleen de tekorten over onszelf af, maar blijken we ook nog eens onnodig duur.

Korte ketens

Om robuust te worden, volstaat het dus niet slechts te investeren in meer buffers. Om ons te wapenen tegen variatie en onzekerheid zullen we onze ketens responsief en serieus korter moeten maken. Zó kort dat we kunnen bestellen op basis van betrouwbare inschattingen, liefst werkelijke behoefte (zie ook https://www.supplychainmagazine.nl/plannen-bij-onzekerheid).

Dit vraagt inderdaad een serieuze herziening van de manier waarop we voorraad beheren en bedrijven besturen. Van kostengedreven naar demand driven supply chain management, zou je kunnen zeggen. Het goede nieuws is dat deze manier van aansturing niet alleen de beschikbaarheid ten goede zal komen, maar ook heel veel geld zal besparen. Geld dat we kunnen investeren in strategische buffers van essentiële producten en diensten voor die gevallen dat zelfs de kortste keten zich gewonnen moet geven.

Alex Tjalsma, partner/consultant Involvation